مقایسه ی کارآیی مدل زمان-سطح و آبنمود واحد لحظهای کلارک در بازسازی آبنمودهای سیل حوضه ی آبخیز کسیلیان

تخمین رواناب در حوضه­های آبخیز فاقد آمار همواره مورد توجه محققان و سازمان­های مرتبط در مطالعه­ی بسیاری از پروژه­ها بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی دقت و کارآیی مدل­های زمان-سطح و آبنمود واحد لحظه­ای کلارک در تخمین آبنمود خروجی حوضه­های فاقد آمار صورت گرفته است. محل مطالعه­ی حو­ضه­ی آبخیز کسیلیان انتخاب گردید. ابتدا با استفاده از نقشه­ی توپوگرافی منطقه­ی مورد مطالعه و نرم­افزار ArcGIS نمودار زمان-سطح تهیه گردید. سپس با استفاده از داده های باران نگار و انتخاب رگبار مناسب، آبنمود سیل مربوط به هر رگبار با کمک مدل زمان-سطح به دست آمد و نتایج با آبنمودهای ثبت شده­ی مربوطه در خروجی حوضه مقایسه شد. سپس با اعمال ضریب ذخیره، آبنمود واحد لحظه­ای کلارک به منظور بازسازی آبنمود واحد مشاهده­ای در خروجی حوضه­ی آبخیز کسیلیان به دست آمد. محاسبه­ی ضریب ذخیره با استفاده از روش­های ترسیمی، کلارک، لینزلی، میشل، جانستن و کراس، ایتن، هویت و لانگبین، ناش، کارتر، مورگان و جانسن و بل انجام گرفت. در نهایت برای مقایسه­ی نتایج به دست آمده از شاخص­های جذر میانگین مربعات خطا، میزان انحراف از دبی اوج، ضریب کارآیی و خطای نسبی دبی اوج، زمان تا اوج و زمان پایه استفاده گردید. نتایج نشان داد روش ترسیمی در محاسبه­ی ضریب ذخیره از دقت بالاتری برخوردار است و مدل کلارک نیز نتایج بهتری نسبت به مدل زمان-سطح ارائه کرد که نشان دهنده­ی اثر ضریب ذخیره در روندیابی سیلاب در حوضه­ی آبخیز جنگلی کسیلیان می­باشد. لذا می­توان از این روش برای محاسبه­ی آبنمود ناشی از رگبار در حوضه­های بدون آمار استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

آبنمود واحد لحظه ای ، مدل زمان- سطح ، ضریب ذخیره ، کسیلیان