زمان آغاز واکداری در همخوان های انسدادی زبان فارسی

مقدمه: زمان آغاز واکداری به عنوان یک سرنخ صوتی معتبر جهت افتراق همخوان های انسدادی واکدار و بی واک شناخته شده است و می تواند جهت توصیف یا طبقه بندی طیفی از اختلالات رشدی، عصبی- حرکتی و یا زبانی مورد استفاده قرار گیرد. مقادیر هنجار این متغیر در زبان های متفاوتی استخراج شده و در این مطالعه نیز مقادیر زمان آغاز واکداری در زبان فارسی (گویش معیار) به دست آمد.مواد و روش ها: در مطالعه توصیفی- تحلیلی ۴ گوینده فارسی زبان که به صورت ساده و در دسترس انتخاب شده بودند، پس از خواندن ۴۲ تک کلمه فارسی که با همخوان های انسدادی آغاز می شد، در دو مرحله آن ها را تکرار کرده و صدایشان ضبط شد. سپس با نرم افزار Praat، مقادیر میانگین برای زمان آغاز واکداری با تحلیل طیف صوتی و موج شکل صوتی بر حسب میلی ثانیه محاسبه گردید. تفاوت های جنسی و نیز تاثیر واکه ها بر زمان آغاز واکداری بررسی شد.یافته ها: بین مردان و زنان فارسی زبان تفاوت معنی داری در زمان آغاز واکداری وجود نداشت (۰۵/۰ < P). ارتباط معنی داری بین جایگاه تولید همخوان (۰۵/۰ > P) با زمان آغاز واکداری وجود داشت. میانگین و انحراف معیار مقادیر زمان آغاز واکداری برای واج های /b/، /p/، /t/، /d/، /k/، /g/ و /G/ به ترتیب برابر با (۷/۱۲) ۴۱/۱۲، (۱/۱۸) ۲۷/۷۸، (۹/۲۰) ۴۴/۸۹، (۸/۹) ۶۳/۱۶، (۲۰) ۷۳/۱۰۰، (۱/۹) ۳۴/۳۰ و (۶۹/۸) ۹۸/۲۳ و برای دو واج گونه [ɟ]، [c] به ترتیب برابر با (۷/۷) ۶/۳۳ و (۱۸) ۱۳/۱۰۳ میلی ثانیه بود.نتیجه گیری: در زبان فارسی (گویش معیار)، جنسیت کاربران زبان فارسی تاثیری بر زمان آغاز واکداری همخوان های انسدادی آن ها نداشت. هر چند واکه های پسین و باز و جایگاه تولید، مقدار زمان آغاز واکداری را افزایش می داد. زمان آغاز واکداری همخوان های انسدادی بی واک در دامنه «تاخیر واکداری طولانی» قرار داشته و دمشی محسوب می شوند و همخوان های انسدادی واکدار در دامنه «تاخیر واکداری کوتاه» قرار دارند.کلید واژه ها: زمان آغاز واکداری، زبان فارسی، همخوان، واکه