مطالعه همبستگی و تجزیه رگرسیون بین صفات کمی و کیفی در ارقام مختلف کلزا (Brassica napus L.) در آرایش های مختلف کاشت

آرایش کاشت، یک عامل بسیار مهم در میزان عملکرد دانه و سایر خصوصیات کیفی گیاه روغنی کلزا می باشد، به همین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۳ در استان اردبیل انجام شد. فاکتور اول شامل ارقام کلزا در سه سطح (هایولا ۳۰۸، هایولا ۴۰۱ و آر.جی.اس. ۰۰۳)، فاکتور دوم فاصله ردیف ها در سه سطح (۲۰، ۳۰ و ۴۰ سانتی متر) و فاکتور سوم فاصله بوته ها روی ردیف در دو سطح (۵ و ۱۰ سانتی متر) بودند. اثر سه گانه رقم در فاصله بین ردیف در فاصله بین بوته بر صفات تعداد غلاف، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد پروتئین، عملکرد پروتئین و درصد نیتروژن دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه (۳۸۷۵ کیلوگرم در هکتار) برای فاصله بین بوته ۵ سانتی متر × رقم هایولا ۳۰۸ × فاصله ردیف ۲۰ سانتی متر بود. عملکرد روغن در فاصله بین ردیف های ۲۰ و ۳۰ سانتی متری بالاترین مقدار بود و بیشترین درصد پروتئین در رقم هایولا ۳۰۸ با فاصله ردیف۳۰ × فاصله بوته ۵ سانتی متر به دست آمد. عملکرد دانه با صفات عملکرد بیولوژیک (**۸۵/۰=r)، شاخص برداشت (**۴۴/۰=r)، درصد روغن (*۳۸/۰=r)، عملکرد روغن (**۸۴/۰=r)، درصد پروتئین (**۴۶/۰=r)، عملکرد پروتئین (**۸۹/۰=r) و درصد نیتروژن دانه (**۴۷/۰=r) همبستگی مثبت و معنی دار داشت. در تجزیه رگرسیون گام به گام، عملکرد دانه به عنوان صفت وابسته تحت تاثیر سه متغیر، عملکرد پروتئین، درصد پروتئین و عملکرد روغن در مدل رگرسیونی قرار گرفت که در مجموع ۹۵ درصد از تغییرات عملکرد دانه مربوط به این سه صفت بود.

کلیدواژه ها:

پروتئین ، پیرسون ، روغن ، شاخص برداشت ، غلاف