بازخوانی آراء و ادله فقهی مذاهب اسلامی در مسئله بلوغ (با تاکید بر مخاطب شناسی روایات این حوزه)

بر اساس معیار قرآنی مذکور در آیه: «حتی اذا بلغوا النکاح: تا به [سن] زناشویی برسند» (نساء، ۶)، بلوغ، پدیده­ ای است طبیعی که با تکامل قوه تولید مثل به منصه ظهور می­ رسد، اما در روایات، نشانه­ های گوناگونی برای تفسیر این مرحله از توانایی جنسی بیان شده و سنین متعددی برای تعیین بلوغ دختران و پسران معرفی گردیده است. این عدم اتحاد مبنا و معیار در تعیین سن بلوغ موجب تعدد آراء فقیهان نسبت به مسئله شده است و نتیجه آن این شده که فقهای امامیه در پیروی از احادیث امامان شیعه و فقهای اهل­ سنت در برخورد با سنت و خط مشی روسای مذاهب خود متفاوت عمل نمایند. یافته­ های این پژوهش، نشانگر آن است که در حوزه فهم روایات بلوغ، آنچه چندان بدان توجه نشده، مخاطب­ شناسی در زمان صدور روایات و سنت است؛ چه­ اینکه پیامبر اکرم ­و امامان معصوم همواره بر اساس ویژگیهای متنوع مخاطبان و وفق تاثیر اقتضاهای مختص ایشان و پرسشگران احکام، در مواردی حکم مختص به واقعه­ ای خاص را بیان نموده­ اند که در نتیجه، جنبه عمومی ندارد.

کلیدواژه ها:

بلوغ ، مخاطب شناسی ، آیات ، روایات ، فقه ، مذاهب اسلامی