واکاوی تاثیر عناصر چوبی درپایداری ستون های آجری در بناهای سنتی زنجان

معماری سنتی ایران زمین سرشار از ابداعات و ترفندهایی است که معماران این دیار با زیرکی و ذکاوت، به کار گرفته اند تا موجبات آسایش و راحتی زندگی انسان را فراهم آورند و پاسخ گوی نیازهای محیطی ، اقلیمی و سازه ای باشند. بناهای سنتی که با گذشت زمان همچنان استوارو پابرجا هستند، نمونه هایی قابل تامل و بررسی برای درک دقیق شیوه ساخت و عملکردشان می باشند. دیربازی است که محققانی در این وادی گام برداشته اند، ولی ابعاد گسترده و عمق آنچه که از گذشته به جای مانده است ، مقوله ای نیست که پایانی داشته باشد. از همین رو کاوش در نمونه های باقی مانده به منظور درک روش های اجرایی و باز شناسی گونه های شکلی ، روشی برای آشکارنمودن اصول نیارشی معماری سنتی به شمار می رود. با توجه به اینکه ایران سرزمینی زلزله خیز می باشد، لذا معماران در طول تاریخ همواره سعی در ایجاد و تکوین گونه ای از معماری نموده اند که با خصوصیات اقلیمی تطابق داشته باشد، از مصالح بوم آورد استفاده کرده باشد و در مقابل زلزله و حرکات زمین پایدار باشد. لذا در این گام موفق به تکوین مسائل نیارشی گشته و در طراحی و اجرای عناصر سازه ای به گونه ای پایدار دست یافته اند. در این مقاله که به روش توصیفی - تحلیلی تهیه شده است ، ساختار ستون های آجری ،که یکی از ابتدایی ترین و پایدارترین نمونه های عناصر سازه ای در تمدن ایران زمین می باشد، معرفی شده است . همچنین در مقاله پیش رو به عنوان نمونه موردی به بررسی عناصر و اجزای ستون های آجری در شهر زنجان پرداخته شده است و نقش چوب به عنوان عنصر استحکام بخش و پایدار کننده ستون ها مورد واکاوی قرار گرفته است . همانطور که مشخص است چوب علاوه بر استحکام بخشی موجب ایجاد بستری همگن برای وارد آمدن نیروها می شود.

کلیدواژه ها:

بناهای سنتی زنجان ، ستون آجری ، تیر کش ، کلاف چوبی افقی ، کلاف چوبی عمودی