ارزیابی و تحلیل قلمروپایی محله ؛ نمونه موردی محله های بافت های اصفهان

قلمرو مفهومی غیر عینی و نوعی مرزبندی مکانی ذهنی است که افراد بر آن حس تملک و تدافع در مقابل متجاوزان به حریم آن را دارند. قلمروپایی در محله ها می تواند باعث ایجاد امنیت ، ارضای حس تعلق و هویت در افراد و افزایش کنترل، خلوت، صمیمیت و امنیت در محله گردد. یکی از راهحل ها برای افزایش کیفیت محله این است که در مناطق عمومی با استفاده از تمهیداتی در طراحی ، ساکنین محله آنجا را قلمروی ثانویه به حساب بیاورند، این است که خود افراد محله بر روی آن کنترل داشته باشند و حتی با شخصی سازی و نشانه گذاری ، آن فضا را بازرسی و مراقبت کنند. در معماری محله های سنتی ایرانی ، این موضوع به صورت موفقیت آمیزی انجام می شده است که در این پژوهش با بررسی آنها از طریق نرم افزار UCL -depth map و روش نحو فضا (Space Syntax)، نقشه های گرافیکی و دادههای استخراجشده را تحلیل و موردبررسی و مقایسه قرار می دهیم . طبق نتایج به دست آمده نحوه چیدمان توده و فضا و سلسله مراتب بین آنها در محله های سنتی ، عوامل ایجاد احساس قلمروپایی است که با خیابانکشی های شطرنجی و بدون توجه به بسترشان، این سلسله مراتب دچار آشفتگی شده و متروکه شدن بافت ها در مرور زمان خلوت را به عنوان یک عامل مثبت به یک عامل منفی مبدل گردانده که باعث ایجاد مکان رفتارهای نامناسب و عدم امنیت شده است .

کلیدواژه ها:

محله ، قلمروپایی ، اسپیس سینتکس (نحو فضا) ، بافت