پایه های گزیده خوانی از داستان
محل انتشار: مجله نقد و نظریه ادبی، دوره: 4، شماره: 1
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 175
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NAQD-4-1_004
تاریخ نمایه سازی: 14 اسفند 1401
چکیده مقاله:
به باور بعضی روانشناسان شناختنگر، بنیان فهم و ادراک آدمی بر نیروی سادهسازی و ساماندهی، یا بهاصطلاح بر «پراگنانز» دریافتهای تازه در طرحواره ها، یادآیندها و قالب های پیشساخته استوار است. چنین سازوکارهایی را روانشناسان، در چارچوب نظریه «گشتالت» تبیین کردهاند. بنا بر روانشناسی گشتالت، خوانش داستان نیز، خواه ساده باشد یا نقادانه، بسان هرگونه فرایند واریختسازی یا قلب معرفتشناختی، محصول تامل و تعمق در بخشهایی از متن به بهای ناخواندهگرفتن بخشهای دیگر است. به طور طبیعی، هیچ خوانشی نیست که همه جزئیات متن را در بر گیرد، زیرا این جزئیات تمامی ندارد. خواننده خود بهتجربه میداند که خوانش بالسویه همه جزئیات متن، اگر بسیار دور از روند عادی فهم نباشد، دستکم مقرون به صرفه او نیست. در پی همین صرفهجویی است که هم خوانش عادی متن و هم تحلیل نقادانه آن به عملی تقلیلگرایانه بدل میشود؛ یعنی در جریان خوانش، عملا از معانی بالقوه متن کاسته میشود. البته دامنه متصرفات مجاز خواننده در مضامین داستان نه چندان بیکران است که در نخستین نگاه به نظر میرسد، و نه چندان تنگ که معمولا از سوی بیشتر منتقدان تجویز میشود. در این میان، دامنه برداشتهای خواننده را نوعی سنت داستاننویسی و عرف داستانخوانی در دایره ای هرچند گسترده مهار میکند. در مقاله حاضر، از منظر مطالعات هرمنوتیکی به معرفی و بررسی پارهای از این پیشدانستههای مشترک میان خوانندگان داستان فارسی خواهیم پرداخت.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حسین صافی پیرلوجه
استادیار زبان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :