بهره برداری ازمنابع آبی با استفاده از رویکرد حسابداری آب (مطالعه موردی حد فاصل کشت و صنعت دهخدا تا ایستگاه مارد)

ارزیابی به عنوان یکی از گام های اساسی مدیریت یکپارچه منابع آب از مهم ترین مراحل برنامه ریزی و اجرای آن است. در این راستا، نظام حسابداری آب به عنوان ابزاری برای سازماندهی و ترکیب داده های گرد آوری شده از منابع مختلف به منظور تدوین یک سیستم اطلاعاتی و فراهم آوردن امکان ارزیابی یکپارچه سیستم های منابع آب از طریق پیوند بین داده های فیزیکی و اقتصادی معرفی می شود. منطقه مورد نظر محدوده ی مطالعاتی حوضه میانی کارون است. چارچوب حسابداری اقتصادی-زیست محیطی برای آب، پس از تدوین حساب های آب مربوط به منطقه، متناظر به سال زراعی ۹۳-۱۳۹۲، با استخراج نشانگرهایی به تحلیل وضعیت منابع آب پرداخته شد. سپس برای شبیه سازی و مشاهده اثرات سناریوهای مختلف الگوی کشت، سامانه آبی مورد مطالعه، شامل کلیه برداشت ها و ورودی های به کارون، در دوره زمانی ۹۳-۱۳۳۵ با کمک شبیه ساز WEAP مدل گردید. با کمک جداول حسابداری آب و محاسبه نشانگرهایی نظیر بهره وری ارزش افزوده، کارایی اقتصادی آب در منطقه و ..نتایج نشان داد بخش کشاورزی با مقدار ۷۴۶۱ میلیون مترمکعب بیشترین مقدار آب مصرفی را به خود اختصاص داده است بطوری که در بین محصولات کشاورزی گیاه نیشکر و ذرت دانه ای به ترتیب با مقدار ۶۵۴۵ و ۱۰ میلیون مترمکعب به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار آب مصرفی را دارند. بخش شرب و خدمات با مقدار ۲۳۲ میلیون مترمکعب و صنعت و معدن با مقدار ۸۵ میلیون مترمکعب از لحاظ مصرف آب به ترتیب در رتبه دوم و سوم قرار دارند. بر اساس نتایج به دست آمده از مدل تغییر الگوی کشت (کاهش ۵۰ درصدی گیاه نیشکر و جایگزینی گیاه چغندرقند به جای آن) و کاهش ۱۰ و ۲۰ درصدی گره زیست محیطی باعث بهبود سیستم منابع آب منطقه می شود.

کلیدواژه ها:

حسابداری آب ، مدیریت یکپارچه منابع آب ، مدل WEAP ، رودخانه کارون