عملکرد و اجزای عملکرد کنجد تحت تاثیر سطوح آبیاری و کودهای زیستی و شیمیایی

با هدف ارزیابی تاثیر کودهای مختلف شیمیایی و زیستی و رژیم­های آبی روی عملکرد و اجزای عملکرد کنجد (Sesamum indicum L.) آزمایشی در سال­های­ زراعی ۱۳۹۲ و ۹۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری( ۱۰۰%، ۷۵% و ۵۰% تامین نیاز آبی کنجد) و فاکتور فرعی شامل هشت تیمار کود شیمیایی و زیستی (نیتروژن، فسفر، نیتروژن+فسفر، نیتروکسین، بیوفسفر، نیتروکسین+بیوفسفر، بیوسولفور و شاهد) بود. نتایج نشان داد در سطح آبیاری ۱۰۰% بیشترین ارتفاع گیاه، تعداد بذر در کپسول،  وزن هزار دانه و تعداد کپسول در بوته مربوط به تیمارهای نیتروژن+فسفر و نیتروژن بود.  بطور کلی، در شرایط تامین ۵۰% نیاز آبی، کودهای زیستی بخصوص نیتروکسین و نیتروکسین+بیوفسفر سبب بهبود ارتفاع گیاه، عملکرد و اجزای عملکرد به میزان مشابه و یا حتی بهتر از کودهای شیمیایی شدند.  عملکرد دانه با اجزای عملکرد شامل تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته و وزن هزار دانه همبستگی معنی­دار را  نشان داد. در شرایط بدون تنش (آبیاری ۱۰۰%) بیشترین عملکرد دانه در سال­های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ به ترتیب مربوط به تیمارهای نیتروژن+فسفر (۱۴/۳ تن در هکتار) و نیتروژن (۹۹/۲ تن در هکتار) بود. در شرایط تنش (آبیاری ۵۰%) حداکثر عملکرد دانه (۴۲/۲ و ۳۱/۲ تن در هکتار) در سال­های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ به ترتیب مربوط به تیمارهای نیتروکسین و بیوسولفور بود.  میتوان نتیجه گرفت در شرایط تنش رطوبتی کاربرد کودهای زیستی یک راه حل مطلوب است.

کلیدواژه ها:

بیوسولفور ، بیوفسفر ، تنش خشکی ، ماده خشک ، نیتروکسین