رابطه تعلق مکانی و رفتارهای مشارکتی روستاییان (مطالعه موردی: دهستان مشایخ شهرستان ممسنی)

بسیاری از سکونتگاه­های روستایی کشور با مسائل متعددی ازجمله سطح پایین اشتغال و درآمد، اثرات نامطلوب تغییرات اقلیمی، نارسایی امکانات و خدمات و... مواجه هستند. در چنین شرایطی، رفتارهای مشارکتی روستاییان در امور مختلف جامعه­ محلی می­تواند نقش مثبت و مهمی در ارتقای کیفیت زندگی و بهبود محیط محلی داشته باشد؛ ازاین رو شناسایی عوامل مرتبط با انجام رفتارهای مشارکتی اهمیت فراوان دارد. نظر به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به بررسی رابطه­ تعلق مکانی و رفتارهای مشارکتی روستاییان در دهستان مشایخ پرداخته است. جامعه­ آماری این تحقیق به لحاظ مکانی، نقاط روستایی دارای حداقل ۱۰۰ نفر جمعیت واقع در دهستان مشایخ شهرستان ممسنی و واحد تحلیل، افراد ۱۸ ساله و بیشتر ساکن در سکونتگاه­های مذکور بود. فرایند نمونه­گیری با استفاده از روش احتمالی طبقه­بندی شده صورت گرفت و برای ۳۸۰ نفر پرسشنامه تکمیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های آماری مختلف و نرم­افزار SPSS استفاده شد. براساس  نتایج آزمون T تک­نمونه­ای و در سطح اطمینان ۹۵ درصد، میانگین رفتارهای مشارکتی و تعلق مکانی به طور معناداری از حد متوسط بیشتر بود. براساس  یافته­ها، بین تعلق مکانی و رفتارهای مشارکتی روستاییان رابطه­ مثبت معناداری وجود دارد (۰۰۱/۰ > p، ۴۲۴/۰ = r). همچنین بین تعلق مکانی و هریک از ابعاد پنج­گانه­ رفتارهای مشارکتی رابطه مثبت معناداری مشاهده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد، بین روستاهای موردمطالعه از نظر میانگین رفتارهای مشارکتی تفاوت معناداری وجود داشت. درمورد تعلق مکانی نیز نتایج مشابهی حاصل شد. تعلق مکانی و رفتارهای مشارکتی می­توانند به عنوان دو عامل قدرتمند در توسعه روستایی نقش ایفا کنند و رابطه مثبت میان آن ها نشان می­دهد که این دو عامل می­توانند هم­افزایی مطلوب و ارزشمندی به نفع سکونتگاه­های روستایی داشته باشند.

کلیدواژه ها:

تعلق مکانی ، توسعه روستایی ، رفتار مشارکتی ، اجتماع محلی