بررسی تولید ومصرف علوفه در مراتع صالح آباد ایلام

ظرفیت مرتع به علوفه تولید شده در مرتع، حد بهره برداری مجاز گونه های گیاهی، کیفیت علوفه و درجه سلامت مرتع بستگی دارد. گونه های مرتعی در ماه ها و سال های مختلف تولید معینی دارد. بدون شناخت خصوصیات تولیدی گیاهان و میزان مصرف علوفه یک مرتع در طول دوره چرا برنامه ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی باشد. این تحقیق در طی سال های ۱۳۸۷، ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ به اجرا در آمد، و میزان تولید و مصرف علوفه در ماه ها و سال های مورد بررسی اندازه گیری گردید. در سه سال اجرای طرح بارش سالانه به ترتیب ۱۳۸ و ۲۰۰ و ۳۳۰ میلی متر بود. نتایج نشان داد میزان تولید علوفه در سه سال به ترتیب ۷/۴۸۵ و ۱۳۷۲ و ۴/۱۸۴۴ کیلوگرم در هکتار است که از نظر آماری اختلاف معنی دار است. همچنین میزان تولید در بین ماه های فصل رویش اسفند تا مرداد دارای اختلاف معنی دار بوده، بطوریکه ۷/۹۴ درصد تولید مرتع در ۲ ماه اول رویش (اسفند و فروردین) و ۳/۵ درصد مابقی تولید علوفه در ۴ ماه آخر دوره رویشی می باشد. لذا تولید علوفه در طی دوره رویش مناسب نیست. دیگر نتایج نشان داد میزان مصرف در سه سال به ترتیب ۴۰۰ و ۷۵۱ و ۴۹۰ کیلوگرم در هکتار می باشد. هرچند از نظر آماری اختلاف معنی دار نیست اما درسال خشک ۸۷، ۸۳ درصد و در سال مرطوب ۸۹، ۶/۲۶ درصد علوفه تولیدی مرتعی مصرف گردید. بنابراین در سال خشک، همزمان با کاهش تولید علوفه، بهره برداری دام تا ۸۳ درصد افزایش یافته است که متناسب با ظرفیت مرتع نیست. دیگر نتایج نشان می دهد که سهم گیاهان یک ساله و چندساله در تولید کل مرتع به ترتیب، ۸۱ و ۱۹ درصد و سهم در جیره دام ۹۰ و ۱۰ درصد می باشد. بنابراین جهت رسیدن به تولید پایدار، مدیریت صحیح مرتع و استفاده از گونه هایی بومی از قبیل Onosma bulbotrichum،Ankyropetalum gypsophiloides، Convolvulus reticulatus و Salvia compressaتوصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی: تولید ، ظرفیت مرتع ، صالح آباد ، مصرف