تغییرات مقدار و فلورسانس کلروفیل و قندهای محلول کل در ارقام کلزا در شرایط تنش اسمزی

به منظور ارزیابی اثر تنش اسمزی بر میزان قندهای محلول کل، فلورسانس کلروفیل و میزان کلروفیل بر اساس واحد SPAD در مرحله گیاهچه کلزا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۴ تکرار اجرا گردید. سطوح تنش اسمزی (شاهد، ۵/۳- بار و ۷- بار) به عنوان عامل اصلی و ۱۲ رقم کلزا به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که تنش اسمزی موجب کاهش قندهای محلول کل، فلورسانس اولیه، حداکثر و متغیر می شود، اما میزان کلروفیل و عملکرد فتوشیمیایی فتوسیستم (Fv/Fm) را افزایش می دهد. به نظر می رسد که افزایش میزان کلروفیل باعث کاهش بازدارندگی نوری و افزایش عملکرد فتوشیمیایی فتوسیستم شده است. از عملکرد فتوشیمیایی می توان به عنوان شاخص فیزیولوژیکی برای گزینش ارقام متحمل به تنش اسمزی استفاده کرد. در شرایط تنش اسمزی ۷- بار ارقام لیکورد، زرفام و اورینت بیشترین مقدار عملکرد فتوشیمیایی فتوسیستم را داشتند. هم چنین، رقم لیکورد عملکرد زیست شناختی بالا در هر دو شرایط بدون تنش و دارای تنش داشت. مقدار شاخص تحمل تنش (STI) آن نیز بیشتر از ارقام دیگر بود. در تجزیه به عامل ها چهار عامل اول ۰۴/۹۲ درصد از تغییرات صفات را توجیه کردند. عامل اول دارای ضرایب مثبت و بزرگ برای عملکرد و شاخص تحمل تنش و عامل دوم دارای ضرایب مثبت و بزرگ برای فلورسانس کلروفیل بودند. گروه بندی ارقام با استفاده از دو عامل اول نشان داد که رقم لیکورد متحمل به تنش اسمزی بوده و از ارقام دیگر متمایز شد.

کلیدواژه ها:

تنش اسمزی ، شاخص تحمل تنش ، فلورسانس کلروفیل ، قندهای محلول کل ، کلزا