تخمین پارامترهای ژئومکانیکی و تنشهای برجای تودهسنگ اطراف تونل با استفاده ازتحلیل برگشتی و با بهکارگیری الگوریتم ژنتیک

یکی از روشهای تعیین پارامترهای ژئومکانیکی تودهسنگ و تنشهای برجا، استفاده از ابزار دقیق و انجام تحلیل برگشتی بر روی دادههای حاصل از آن می باشد. در تحلیل برگشتی، تابعی بر اساس اختلاف بین کمیتهای اندازهگیریشده برجا و محاسبهشده از مدل رفتاری نماینده تودهسنگ، تعریف میشود که هدف بهحداقل رساندن این تابع میباشد. این تابع، تابعی غیرخطی از پارامترهای تودهسنگ میباشد و بهآسانی نمیتوان یک بیان تحلیلی برای مینیممسازی آن ارائه نمود. به این دلیل، در این مقاله از الگوریتم ژنتیک که ابزاری نیرومند برای مینیممسازی چنین توابعی میباشد، استفاده شده است. بررسی و تأئید این موضوع بوسیلهی تحلیل برگشتی بر روی دادههای گرفتهشده از روابط تحلیلی کرش و همچنین برای یک مدل عددی در حالت الاستو پلاستیک انجام شد. کمیتهای محاسبهشده از مدل رفتاری تودهسنگ بوسیلهی نرمافزار FLAC3D صورت گرفت و با استفاده از زبان برنامهنویسی FISH ، مبادلهی اطلاعات با نرمافزار Matlab برای انجام عملیات ژنتیکی انجام شد. نتایج نشان داد که الگوریتم ژنتیک بهخوبی و خیلی سریع میتواند تنشهای برجا و پارامترهای ژئومکانیکی تودهسنگ که برروی جابجاییهای تونل تأثیر زیادی دارند را تخمین بزند

کلیدواژه ها:

تحلیل برگشتی ، الگوریتم ژنتیک ، پارامترهای ژئومکانیکی ، تنش برجا ، تودهسنگ