بررسی شرایط بهینه عملیاتی در گیاه پالایی خاک های آلوده به فلز سنگین روی توسط گیاه اسفناج

مقدمه: افزایش تدریجی غلظت فلزات سنگین در خاک، مخاطرات جدی را بر سلامت انسان و سایر موجودات زنده وارد می نماید. در این تحقیق، شرایط بهینه عملیاتی در گیاه پالایی خاک های آلوده به فلز سنگین روی توسط گیاه اسفناج بررسی شد. روش ها: در این مطالعه تجربی، غلظت های مختلف کلریدروی (۰، ۱۰۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰ و ۲۰۰۰میکرومولار)،به مدت چهار هفته در محیط کشت هیدروپونیک، در مرحله چهار برگی بر گیاه اسفناج اثر داده شد و پارامترهای رشد، فیزیولوژیک و مقدارعنصر روی تجمع یافته در ریشه و اندام های هوایی آنها اندازه گیری گردید. آزمایش با طرح کاملا تصادفی و در سه سطح تیمار انجام شد. یافته ها: در گیاه اسفناج با افزایش غلظت کلریدروی در محلول غذایی، زیتوده (Biomass) ریشه و بخش هوایی، کلروفیل a، کلروفیل کل و سطح برگ کاهش معنی داری یافت که بیشترین کاهش مربوط به تیمار ۲۰۰۰میکرومولار کلریدروی بود. انباشت پرولین در بخش هوایی گیاه، با بالا رفتن غلظت روی، افزایش معنی داری نشان داد؛بطوریکه در تیمار ۲۰۰۰میکرومولار روی، میزان انباشت ۵۷/۲برابر تیمار شاهد بود.همچنین، میزان انباشت روی در تیمار ۲۰۰۰میکرومولار در بخش های هوایی و ریشه به ترتیب ۰۲/۳۲۴ و ۴۶/۳۵۵ میلیگرم برکیلوگرم وزن خشک بود. نتیجه گیری: با توجه به اینکه اسفناج از نظر شاخص های رشد، کلروفیل a، کلروفیل کل، کربوهیدرات و سطح برگ نسبت به غلظتهای پایین روی از خود مقاومت نشان می دهد و نیز دوره رشد اسفناج نسبتا کوتاه و با عملکرد بالا می باشد،می توان از این گیاه به عنوان گیاهی بیش اندوز برای پالایش خاکهای آلوده به روی استفاده کرد.