مدیریت هیجان به عنوان ابزاری قدرتمند در آموزش و مداخلات درمانی: پیش ارائه مدل ۶ عاملی

زمینه و هدف: هدف پژوهش تبیین مدیریت هیجان به عنوان ابزاری قدرتمند در مباحث آموزش و مداخلات درمانی بود که این مدل با نگاهی به منابع اسلامی مطرح شده است. در این پژوهش، مفاهیم مرتبط با هیجان نظیر تعاریف هیجان، ابعاد هیجان، هوش هیجانی، تنظیم و مدیریت هیجان، ارتباط مدیرت هیجان با معنویت آورده شده است و به طور اختصاصی به موضوع مدیریت هیجان "خشم" از دیدگاه آیات قرآن کریم و روایات و راهکارهای مدیریت آن از دیدگاه اسلام مطرح شد. مدیریت و تنظیم هیجان جزء مهارت­ هایی است که چنانچه محقق شود سبب کاهش آسیب، افزایش سلامت بویژه ارتقای سلامت معنوی در فرد می­ شود. روش ها: روش تحقیق از نوع مروری است. جامعه مورد مطالعه نظریه ­ها، دیدگاه­ ها و پژوهش ­های انجام شده در زمینه موضوع بود که با واژه ­های کلیدی: هیجان، مدیریت، درمان، آموزش و مداخله مورد جستجو قرار گرفتند. منابع مورد استفاده، قرآن کریم، کتب در حوزه منابع اسلامی و مقالات علمی مربوط به این موضوع بود. در این پژوهش از پایگاه­ هایSciencDirect ، Scopus، SID، Iranmedex، Magiran، Medline و Proquest استفاده شد. یافته ها: راهکارهایی که در این مقاله از دیدگاه اسلامی مطرح شد، ۶ عامل شامل والایش (Sublimation)، تغییر موقعیت به عنوان عامل مکان (Changing position)، ایفای نقش (Role playing)، صبر به عنوان عامل زمان (Patience)، تخلیه هیجانی در فضای امن (Catharsis) و تغییر فیزیولوژیک (Physiological change) بود. همچنین در این پژوهش، ضرورت تنظیم و مدیریت هیجانی در دو حیطه آموزش و درمان مطرح شد. نتیجه گیری: در این پژوهش موضوع مدیریت هیجان از دیدگاه علمی و مطابق با دین مبین اسلام و آیات و روایات تحلیل شد که در نتیجه آن مدل ۶ عاملی راهبردهای تنظیم و مدیریت هیجان بر طبق آیات و روایات ارائه شد. مدیریت و تنظیم هیجان به فرد کمک می­ کند تا در مورد نحوه و زمان بروز هیجان در موقعیت­ ها ارزیابی نماید و میزان برون ­ریزی هیجانی متناسب با میزان محرک باشد. خیلی از اتفاقات ناگوار، جرائم، حوادث و آسیب­ های جسمی و روانی نتیجه مشکل در مهارت مدیریت هیجان می­ باشد و در واقع تسلط به ابزار مدیریت هیجان جنبه پیشگیری در برابر آسیب­ ها در جامعه خواهد داشت. راهکارهای اسلام در عین سادگی بسیار علمی و کاربردی و قابل انجام در موقعیت­ های زندگی می­ باشد.

کلیدواژه ها:

Management ، Emotion ، Regulation ، Education ، Treatment ، Islam. ، مدیریت ، هیجان ، تنظیم ، آموزش ، درمان ، اسلام.