پایش روند تغییرات برخی پارامترهای کیفی منابع آب زیرزمینی دشت جیرفت

در مطالعات منابع آب، بررسی کیفی آب از اهمیتی خاص برخوردار است. لذا بررسی و شناخت ترکیبات شیمیایی موجود در آب­های زیرزمینی حائز اهمیت می­باشد. با توجه به اینکه در منطقه مورد مطالعه، تقریبا تمام آب مورد مصرف کشاورزی و شرب از آب­های زیرزمینی تامین می­گردد، لذا به بررسی آب چاه ها توجه شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییرات پارامترهای هدایت الکتریکی، اسیدیته و کل جامدات محلول آب زیرزمینی دشت جیرفت می­باشد. در این پژوهش، خصوصیات شیمیایی آب زیرزمینی دشت جیرفت در جنوب استان کرمان با توجه به مناسب بودن آب برای مصرف کشاورزی از داده­های ۳۰ نمونه از چاه های منطقه در سال ۱۳۹۰ و داده های ۳۰ نمونه از چاه های منطقه در سال ۱۳۹۷ استفاده گردید. پارامترهای هدایت الکتریکی (EC)، کل جامدات محلول (TDS) و اسیدیته (pH) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای درک توزیع مکانی مناطق مناسب و نامناسب، از نرم افزار ArcGIS ۱۰.۵ استفاده و لایه های اطلاعاتی تهیه گردید. نتایج حاصل از نمودار ویلکاکس نشان می دهد که اکثر نمونه ها در کلاس C۲-S۱ قرار می گیرند که خط شوری پایین را نشان می دهند و قابل استفاده برای کشاورزی می باشند و تعداد محدودی از نمونه ها در کلاس C۳-S۱، C۳-S۲ و C۴-S۲ قرار می گیرند که خط شوری بالا دارند و قابل استفاده برای کشاورزی گیاهان غیرحساس به شوری می باشند. لازم به ذکر است که هیچ کدام از نمونه ها، حد آلودگی شوری پایین (C۱-S۱) ندارند. در نتیجه با توجه به اینکه بیش تر نمونه های منطقه مورد مطالعه در محدوده C۲-S۱ قرار دارند، بنابراین برای کشاورزی مناسب می باشند. با توجه به دیاگرام ویلکاکس، کیفیت آب کشاورزی نمونه های آب زیرزمینی دشت جیرفت در رده ی خوب و اکثرا متوسط قرار دارند. همچنین با توجه به نقشه پهنه بندی توزیع مقادیر پارامترهای کیفی آب های زیرزمینی، دشت دارای کیفیتی مناسب برای کشاورزی است و تنها در قسمت حاشیه جنوب غربی و برخی نقاط دشت جیرفت به­صورت موضعی کیفیت آب های زیرزمینی کم­تر از بقیه نقاط می باشد و در حد متوسط تا نامناسب قرار دارد، لیکن اکثر نواحی دشت دارای کیفیتی خوب و مناسب از نظر کشاورزی می­باشند.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، پهنه بندی کیفی ، دشت جیرفت ، کیفیت آب ، هدایت الکتریکی