طبقه بندی خطر فرسایش با استفاده از مدل کیفی فارگاس در زیرحوضه چهل گزی استان کردستان
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 113
فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IWM-3-1_006
تاریخ نمایه سازی: 10 تیر 1402
چکیده مقاله:
فرسایش خاک در ایران به دلیل تخریب منابع طبیعی در سال های اخیر تشدید شده و تغییرات کاربری اراضی نقش بسزایی در این فرآیند داشته است. حال آنکه تاکنون رویکردهای پیشگیرانه مبتنی بر ارزیابی خطر فرسایش خاک برای اتخاذ تدابیر صحیح مدیریتی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به موارد فوقالذکر، شناسایی مناطق مستعد فرسایش و تولید رسوب در زیرحوضههای داخلی ایران که به از بین رفتن هزاران تن خاک حاصلخیز در هر سال منجر میشود؛ امری ضروری است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی خطر و شناخت مناطق حساس به فرسایش خاک در زیرحوضه چهلگزی استان کردستان با استفاده از مدل فارگاس انجام شده است. مدل فارگاس تنها دو عامل فرسایشپذیری نوع سنگ و تراکم زهکشی را در هر واحد سنگی در نظر میگیرد. در این پژوهش از نقشههای واحدهای سنگی و تراکم زهکشی و جداول امتیازدهی شده مربوط به مدل با توجه به شاخصهای مختلف و بازدید میدانی استفاده و نقشه خطر فرسایش تهیه شد. نتایج حاصل از بررسی مدل فارگاس نشان داد که ۴۸/۰، ۱۵/۳۶، ۳۵/۱۵ و ۴۸ درصد از زیرحوضه به ترتیب در وضعیت خطر فرسایش کم، متوسط، شدید و بسیار شدید است. به عبارت دیگر ۳۵/۶۳ درصد زیرحوضه در وضعیت خطر فرسایش شدید و بسیار شدید است. یافتههای حاصل از پژوهش حاضر بیانگر خطر فرسایش بالای زیرحوضه چهلگزی است که با توجه به موقعیت زیرحوضه در تامین آب سد قشلاق پیشنهاد میشود، ضمن بررسی سایر مدلهای کمی و کیفی دیگر، متناسب با نتایج حاصل از آنان، به ارائه الگوهای ارزیابی و برنامه ریزی، اتخاذ تصمیمات مدیریتی، ترویج، آموزش و اجرای پروژه های سودمند در ارتباط با کاهش نرخ جابجایی و هدر رفت خاک در سطح حوضه پرداخته شود تا قدمی کوچک در راستای کاهش نرخ فرسایش و هدر رفت خاک باشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سید پدرام نی نیوا
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.
مائده پریچهره
دانشجوی دکتری علوم خاک، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.