بررسی اثر نیکل بر شاخص های رشد، محتوای رنگیزه ها، کربوهیدرات محلول، پروتئین کل، تجمع نیکل و فعالیت آنزیم پرکسیداز گیاه پونه (Mentha longifolia L.)

فلزات سنگین از جمله نیکل در زمره مهمترین آلاینده­ها به شمار می­روند. نیکل یک ریزمغذی ضروری برای گیاهان است. با این وجود با افزایش غلظت نیکل در محیط، مقدار بیش از حد آن در گیاهان تجمع یافته و باعث بروز سمیت می­شود. گیاه­پالایی یک فناوری زیستی است، که از گیاهان برای زدودن و یا کاهش آلاینده­های زیست محیطی استفاده می­شود. در این پژوهش، به منظور ارزیابی پتانسیل گیاه­پالایی و تجمع نیکل، اثرات سطوح مختلف نیکل بر برخی از شاخص­های رشد و نمو گیاهان پونه (Mentha longifolia L.) مورد بررسی قرار گرفت. غلظت­های مختلف نیکل (صفر، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۳۰۰ میلی­گرم بر لیتر) در محیط کشت هیدروپونیک اعمال شد و توانایی گیاه پونه برای تحمل نیکل و اثرات نیکل بر برخی از شاخص­های فیزیولوژیک و مورفولوژیک این گیاه بررسی شد. آزمایش در قالب طرح آماری کاملا تصادفی انجام گردید. بررسی نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نیکل در محلول غذایی، شاخص­های طول ساقه و ریشه، سطح برگ، وزن خشک ریشه و بخش هوایی، محتوای کلروفیل کل، کاروتنوئید، آنتوسیانین و کربوهیدرات محلول در گیاه پونه کاهش یافت درحالی­که غلطت نیکل ریشه و بخش هوایی و پروتئین کل افزایش یافت. به­طورکلی، با بررسی اثر نیکل بر شاخص­های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه پونه در این پژوهش، این نتیجه حاصل شد که این گیاه قادر به مقاومت به تنش نیکل نبوده، بنابراین برای گیاه پالایی و زدودن مقادیر مازاد نیکل محیط مناسب نیست. همچنین با توجه به حساسیت این گیاه به نیکل، می­تواند به­عنوان گیاه شاخص آلایندگی نیکل محیط محسوب گردد.

کلیدواژه ها:

Mentha longifolia ، Growth characteristics ، Heavy metal ، Phytoremediation ، Stress resistance ، پونه ، شاخص های رشد ، فلزات سنگین ، گیاه پالایی ، مقاومت به تنش