اندیشه سیاسی در متون ساسانی
محل انتشار: فصلنامه علوم سیاسی، دوره: 25، شماره: 100
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107
فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JCKE-25-100_005
تاریخ نمایه سازی: 19 تیر 1402
چکیده مقاله:
دورهی ساسانی را میتوان نقطهی عطفی در تاریخ ایران دانست که برای نخستینبار یک نظام مقتدر سیاسی بر پایهی وحدت دین و حکومت شکل گرفته و به نوعی، دو عنصر ملیت و مذهب، سامان سیاسی و نظام دانایی خاصی را تعین میبخشد. هدف پژوهش پیشرو، شناخت و فهم ویژگیهای سرشتنمای اندیشهی سیاسی زردشتی- ساسانی است. تاکید این پژوهش بر متون و رساله های دارای بنمایهی سیاسی و شهریاری است که در دورهی ساسانی تالیف شده یا در قرون اولیهی اسلامی، تحت تاثیر سنت زردشتی- ساسانی تدوین شده است. شاخصههای پایهی اندیشهی سیاسی در متون این دوره، با بهکارگیری روش توصیفی – تحلیلی و رویکرد متنمحور، ذیل سه محور پیوند دیانت و سیاست، سلسلهمراتب اجتماعی و نظام کیهانی و فره کیانی و تخمهی شاهی، مورد بررسی قرار گرفته است. متون اصلی مورد مطالعه عبارتاند از: کارنامهی اردشیر بابکان، عهد اردشیر، نامهی تنسر و کارنامهی انوشیروان. نتایج نشان داد که اندیشهی سیاسی زردشتی-ساسانی، برآمده از سامان معرفتیای است که انسان و جامعهی انسانی را در پیوند ناگسستنی با کیهان و نظم کیهانی میداند و از همین روی، نظم سیاسی را موظف به تحقق بخشیدن به دیانت و احکام آن، به عنوان تجلی والای نظم و قوانین کیهانی میکند. در جامعهی انسانی، به پیروی از نظام کیهانی، وجود سلسلهمراتب و خویشکاری ناگزیر است. سمبل این جامعه پادشاه است؛ او چه از جنبهی نژادگی و نسبی و چه از جنبهی کرداری و منشی، باید نماینده و پاسدار باورها و ارزشهای دیانت مزدیسنا باشد.
کلیدواژه ها:
زردشت ، دوره ی ساسانی ، شهریاری ، اندیشه ی سیاسی ، اوستا ، گات ها ، کارنامه ی اردشیر بابکان ، عهد اردشیر ، نامه ی تنسر ، کارنامه ی انوشیروان
نویسندگان
مهدی موحدی نیا
دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه تهران
مهدی فدایی مهربانی
عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران