بررسی تاثیر اوضاع سیاسی و فرهنگی عهد غزنویان و سلجوقیان بر شعر سنایی

شاعران مانند دیگر اعضای جامعه، پرورش یافته جامعه زمان خود هستند، پس آنها منعکس کننده مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوران خود هستند و از طرف دیگر، چون ادبیات هر ملتی از درون آن جامعه اقتباس می شود. پس برای شناخت جامعه، بهترین منبع مراجعه به اشعار شاعران همان عصر است. سنایی شاعری است نگران دنیای پیرامون خود و سخت در ستیز با کاستیها و نارواییهای اجتماعی و بیداد حکام و فرمانروایان؛ و همین نکته، عامل برتری شعر او نسبت به دیگر سروده های دارای مضمون سیاسی و اجتماعی در زبان فارسی شده است. وی از شاعرانی است که با اقشار مختلف جامعه خود سروکار داشته است و در قصاید خود با انتقاد از این قشرها، اوضاع اجتماعی زمان خود را به خوبی به خواننده منتقل می کند. دوران حکومت غزنویان به خصوص در زمانمحمود غزنوی که مصادف بود با لشکرکشی به سرزمینهای مختلف، باعث ایجاد روابط خاصی در جامعه شده بود. سختگیری با مردم، سبب بروز رفتارهای پیچیده اجتماعی میشد و فاصله های طبقاتی را بیشتر میکرد. در قرن ششم در عصر غزنویان و سلجوقیان در شعر فارسی، تحولاتی رخ داد که بهتبع این تحولات، مناسبتهای اجتماعی وارد شعر شاعران شد و شاعران با نگاه نو به انسان و جامعه، ارزش بیشتری به مسائل اجتماعی و انسان قائل شدند. این نگاه نو در اشعار سنایی مشهود است و وی یکی از شاعران پیشتازی است که بدون هیچ واهمه ای هویت واقعی طبقات مختلف جامعه را برملا ساخته و شعرش را در خدمت جامعه و بیان دردهای مردم بی پناه قرار داده است. او در اشعارش از ظلم حاکمان ظالم، جهل و دیوسیرتی طبقات مختلف جامعه بسیار نالیده است.

کلیدواژه ها:

سنایی ، اشعار ، سلجوقیان ، غزنویان ، اوضاع سیاسی - فرهنگی.