ارزیابی مصرف انرژی سامانه های خاک ورزی حفاظتی و مرسوم در کشت گندم دیم در شهرستان همدان

استفاده از گاوآهن برگرداندار در زراعت دیم و به خصوص در زمین های شیب دار باعث تشدید فرسایش خاک می شود. خاک ورزی حفاظتییک روش جدید است که شرایط بهره برداری، زمانبندی، انرژی و هزینه های تولید آن نسبت به خاک ورزی سنتی متفاوت است. لذا هدفاز انجام این مطالعه بررسی روند مصرف انرژی در دو سامانه خاک ورزی سنتی و حفاظتی در زراعت گندم دیم در استان همدان بود.اطلاعات مورد استفاده در این تحقیق از کارشنارسان جهاد کشاورزی منطقه مورد بررسی و کشاورزان دیمکار در بخش مرکزی استانهمدان و از طریق مصاحبه حضوری به دست آمد. نتایج مطالعه نشان داد که کل انرژی مصرفی در روش خاک ورزی سنتی و حفاظتیبه ترتیب برابر با ۸۹۹۷/۹۱ و ۷۵۲۳/۳۶ مگاژول در هکتار می باشد که حاکی از کاهش ۱۶ درصدی مصرف انرژی در روش خاکورزی حفاظتی نسبت به روش سنتی است، در حالی که در انرژی خروجی دو روش تفاوت معنیداری مشاهده نشد. انرژی سوخت، بیشترین میزان سهم انرژی رادر هر دو سامانه مورد بررسی به خود اختصاص داده است و بعد از آن نهاده کود شیمیایی نیتروژن در رتبه بعدی قرار دارد. نتایج همچنیننشان داد استفاده از سامانه خاکورزی حفاظتی باعث کاهش حدود ۳۷ % در مصرف انرژی سوخت فسیلی می شود. بررسی شاخص هایانرژی نشان داد در سامانه خاک ورزی حفاظتی به ازای هر واحد انرژی مصرف شده حدود ۱۳ % محصول بیشتری تولید شده است. به طورکلی باتوجه به شاخص های انرژی بهتر و کاهش وابستگی به منابع انرژی تجدیدناپذیر که آلودگی کمتر محیط زیست را هم به دنبال دارد،استفاده از روش خاک ورزی حفاظتی در منطقه مورد مطالعه توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

خاک ورزی حفاظتی ، انرژی ، سوخت دیزل ، محیط زیست