بررسی ابعاد حقوقی درج شرط تعیین دادگاه در قراردادهای بینالمللی در نظام حقوقی ایران

چکیدهدر نظام حقوقی ایران مقرره خاصی در خصوص توافق اصحاب قرارداد برای تعیین دادگاه صالح جهت رسیدگی به اختلافات وجود ندارد. از این رو، موضوع شرط انتخاب دادگاه، در حقوق دادرسی مدنی ایران پدیده ای نوظهور به شمار می‎رود. مقاله حاضر، سعی نموده‎است که از یک‎سو، به دلیل ضرورت احترام به توافق اصحاب قرارداد، تامین ثبات و قابلیت پیش‎بینی در روابط بازرگانی و نیز حفظ تعادل و توازن قرارداد بر مبنای رعایت کامل تمام شروط قراردادی، ظرفیت قانونی موجود، استدلالهای حقوقی و تحلیلهای اقتصادی به نفع «پذیرش شرط انتخاب دادگاه» را احصاء نماید و از سوی دیگر، با توجه به‎ملاحظاتی مانند انصاف در حمایت از طرف ضعیفتر قرارداد، ضرورت شرایط شکلی و ماهوی برای اعتبار شرط صلاحیت و همچنین برخی موانع اعمال صلاحیت از جمله؛ رعایت الزامات اجتناب ناپذیر حاکمیت ملی در اعمال صلاحیت قضائی،اصول و ضوابط حاکم بر این شرط را مبتنی بر عدم پذیرش مطلق آن تعیین نماید. در پایان، ضمن ارائه پیشنهاداتی برای قانونگذاری، این نتیجه حاصل شده‎است که در نظام حقوقی ایران «شرط انتخاب دادگاه» بر مبنای اصل حاکمیت اراده و ظرفیتهای قانونی موجود به صورت مقید پذیرفته شده‎است.

کلیدواژه ها:

صلاحیت بین&lrm ، محاکم ملی ، شرط صلاحیت ، ، دعوای بین&rlm ، المللی