حق بیمار بر محرمانگی اطلاعات پزشکی و گستره آن از منظر امامیه و اهل سنت

یکی از اصول بنیادین در درمان، دریافت اطلاعات صحیح و کامل از بیمار است و این فرایند نیز تنها در سایه اعتماد بیمار به کادر درمان رخ می­ دهد. از این رو، رازپوشی و حفظ اسرار بیماران در نظام سلامت از جایگاه ویژه­ ای برخوردار است، همان­ گونه که متون به­ جای­ مانده در این زمینه گواه قدمت دیرینه آن است. در این میان، یکی از عوامل تحول­ ساز در زمینه نهادینه­ کردن لزوم حفظ اسرار بیماران، نگرش «حق­ مدارانه» به امر محرمانگی مدارک پزشکی است؛ زیرا از سویی در سایه این «حق» می­ توان نوعی ضمانت اجرایی را به تصویر کشید و از سوی دیگر تعیین گستره این حق گامی اساسی در ارتقاء امنیت سلامت فرد و جامعه است، زیرا گاهی اقتضای برخی از مصالح، نوعی الزام به افشاگری است که نتیجه آن تزاحم میان حق بر محرمانگی اطلاعات با حق بر افشای اطلاعات بیمار است. بر این اساس هدف این نوشتار، اثبات «حق بیمار بر رازداری و تبیین گستره آن» است. بنابراین، سوال مطرح آن است که در تعالیم دینی، از چه مولفه­ هایی می­ توان برای الزام­ آوری به عنوان یک «حق» در راستای حفظ یا افشای اطلاعات بیمار بهره برد. نتایج نوشتار حاضر که با تکیه بر گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه­ ای و روش توصیفی - تحلیلی سامان یافته است، نشان می­ دهد که محرمانه قلمداد شدن مدارک پزشکی به عنوان یک حق برای بیمار ثابت است، اما در شرایطی که رازداری سلامت بیمار، اطرافیان و یا جامعه را با مخاطره مواجه سازد، پزشک ملزم به رازداری نبوده، بلکه در برخی موارد موظف به اطلاع­ رسانی است.

کلیدواژه ها:

حق ، بیمار ، محرمانگی اسرار ، رازداری ، افشا ، مصالح اجتماعی