اثر ویتامین C تزریقی بر کیفیت خواب بیماران تحت همودیالیز

زمینه و هدف : کیفیت پایین خواب در بیماران همودیالیزی شایع بوده و به صورت بالقوه پیش بینی کننده میزان مرگ و میر و کیفیت زندگی در این بیماران می باشد. از طرفی بیماران تحت همودیالیز، با کمبود ویتامینC نیز مواجه هستند. این مطالعه به منظور تعیین اثر ویتامینC تزریقی بر کیفیت خواب بیماران تحت همودیالیز انجام شد. روش بررسی : این کارآزمایی بالینی روی ۶۰ بیمار تحت همودیالیز در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری در سال ۱۳۸۹ انجام شد. بیماران به صورت تصادفی در دو گروه ۳۰ نفره مداخله و کنترل (دارونما) قرار گرفتند. به گروه مداخله ۵سی سی (۵۰۰ میلی گرم) ویتامینC و به گروه کنترل ۵ سی سی نرمال سالین به عنوان پلاسبو به صورت تزریق وریدی سه بار در هفته در انتهای هر جلسه دیالیز به مدت ۸ هفته تجویز شد. کیفیت خواب بیماران در دو گروه قبل و بعد از مداخله با استفاده از پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبرگ ارزیابی شد. با استفاده از آزمون های آماری T مستقل، T زوج ، ویلکاکسون و Chi-Square مقایسه بین دو گروه انجام شد. یافته ها : نتایج نشان داد که کیفیت خواب در گروه دریافت کننده ویتامینC در مقایسه با گروه کنترل به صورت معنی داری بهبود یافته است (P<۰.۰۰۰۱). ویتامینC باعث تغییرات معنی داری در کیفیت خواب ذهنی، تاخیر در به خواب رفتن، کفایت خواب و اختلالات خواب شد (P<۰.۰۵). مقایسه تغییرات نمره خواب در دو گروه ویتامین C و کنترل نسبت به شروع مطالعه از نظر آماری معنی دار بود (P<۰.۰۰۰۱). میانگین نمره کلی کیفیت خواب در گروه مداخله از ۲.۵۸±۶.۲۳ به ۳.۱۲±۴.۰۷ رسید (P<۰.۰۰۰۱). درگروه کنترل نمره کلی کیفیت خواب از ۳.۲۹±۷.۲۳ به ۳.۱±۸.۲۳ رسید و از نظر آماری معنی دار نبود. سطح CRP در گروه مداخله از ۸.۱۱±۱۰.۷۳ به ۶.۶±۷.۶ رسید (P<۰.۰۵). در حالی که در گروه کنترل سطح CRP از ۹.۸۱±۱۱.۲۶ به ۷.۹±۱۰.۵ رسید و از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری : این مطالعه نشان داد که ویتامینC تزریقی می تواند به صورت موثری موجب بهبود کیفیت خواب بیماران تحت همودیالیز گردد.

کلیدواژه ها:

Hemodialysis ، Vitamin C ، sleep quality ، همودیالیز ، ویتامینC ، کیفیت خواب