نقش GIS در مدیریت شهری و مکان یابی مراکز آموزشی شهر اقلید

افزایش سریع جمعیت شهرهای ایران موجب افزایش تقاضا برای خدمات و کالاهای عمومی شده است و این امر به دلیل نبود نظام مدون و دقیق برنامه ریزی در اکثر شهرهای ایران، مشکلات فراوانی را به وجود آورده است که از مهمترین آنها کاهش سرانه خدمات آموزشی می باشد. مکانهای آموزشی یکی از کاربریهای اساسی است که تخصیص فضا به این کاربری از موضوعات مهم برنامه ریزان و برنامه ریزی شهری می باشد. به دلیل حساسیت این کاربری و ارتباط مستقیم آن با خانواده ها، نحوه تخصیص فضا برای کاربری آموزشی از اهمیت زیادی برخوردار است. فضاهای آموزشی از مهمترین فضاهای شهری است که بخشی از کاربریهای اراضی در شهر را شامل می شوند، همچنین موقعیت قرارگیری مراکز آموزشی بر استقرار سایر فضاهای شهری تاثیر گذار می باشد، بنابراین با توجه به فعالیتهایی که در این فضاها صورت می گیرد و مورد استفاده عده زیادی از شهروندان می باشد این فضاها نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجه تری برخوردار هستند. با توجه به اینکه فضاهای آموزشی باید به نحو شایسته ای در سطح شهرها مکانیابی گردند تردیدی نیست که در این خصوص به منظور برنامه ریزی صحیح جهت ارتقاء کمی و کیفی فعالیتهای آموزشی و جلوگیری از صدمات جبران ناپذیر آن لازم است که یک بررسی دقیق و کمی از وضعیت مدارس بعمل آید. لذا در مقاله حاضر ابتدا با روش توصیفی- تحلیلی اقدام به تشکیل پایگاه اطلاعاتی مراکز آموزشی شهر اقلید و بررسی متغیرهای مهمی چون جمعیت، کاربری مطلوب شهری، مکان مدارس، عامل سازگاری، مطلوبیت، فاصله از کاربری پرداخته شد و سپس با استفاده از نرم افزار Arc GIS به تحلیل فضایی- مکانی مراکز آموزشی و مدارس شهر اقلید پرداخته شد. نتایج این مقاله نشان داد در شهر اقلید احداث و مکان گزینی مدارس مطابق با معیارهای مکان گزینی نمی باشد بطوریکه بسیاری از مدارس در همجواری با کاربری های ناسازگار قرار دارند و تنها ۵. ۲ درصد از مدارس در موقعیت سازگاری قرار دارند.

کلیدواژه ها:

مدیریت شهری ، تناسب کاربری اراضی ، مکانیابی ، GIS ، اقلید