جامعه شناسی موضوعی آثار سنایی

شناخت و تحلیل آشار ادبی و زندگی آفرینندگان این آثار، بدون تحقیق و شناخت اجتماع و فرهنگی که در آن پرورش یافته­اند امکان­پذیر نیست. بنابراین، تحقیق در ابعاد و مقوله ­های مختلف فرهنگ جامعه ­ای که هنرمند در آن زیسته است به شناخت جامع­تر او و آثارش کمک می­ کند. از سوی دیگر: «ادبیات بیان حال جامعه است» (رنه ولک و آوستن وارن، ۱۰۰). آینه تمام نمای اجتماع است واقعیات و تحولات اجتماعی و فرهنگی متن جامعه، به صورت بازتاب­ های عینی، اما جزئی و پراکنده، در آثار ادبی کم و بیش یافت می شود. چنانکه با جمع­آوری، تنظیم، توصیف و تحلیل این بازتابها، می توان سیمایی دقیق، جامع و واقعی، از زندگی و فرهنگ مردم ارائه داد. این کار کرد و فایده ارزشمند ادییات است که متاسفانه کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف از این نوشتار، بررسی ارزش و غنای آثار سنایی غزنویی، شاعر بزرگ نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم هجری، از جنبه­های اجتماعی و فرهنگی است. برای نیل به این مقصود، نگارنده، بازتاب مهمترین مقوله­ ها و ابعاد فرهنگی اجتماع را در آثار این شاعر جمع­آوری و تحلیل نموده است.

کلیدواژه ها:

فرهنگ ، بازتابهای فرهنگی و اجتماعی در شعر سنایی ، دگرگونی ارزشهای فرهنگی ، برده داری ، اوضاع دینی ، نقش زنان در جامعه