بررسی تاثیر موقوفات بر توسعه کالبدی شهری (مورد مطالعه : شهر ملایر)

وقفی بودن بسیاری از اصلی ترین و مهم ترین اجزا شهر ملایر و عناصر کالبدی آن، رابطه نزدیک بین ماندگاری و موقوفه بودن را نشان می دهد. مستندات موجود و مشاهدات میدانی حاکی از این است که بخش بزرگی از اراضی شهر ملایر موقوفه است . تعریف طرحهای شهری و متناسب کردن کاربری آنها با اراضی وقفی به طوری که وجه شرعی و فقهی آنها رعایت شود می تواند باعث توسعه شهری در ملایر شود. بر اساس پژوهش های صورت گرفته ، تحقق پذیری طرحها توسعه شهری در ملایر متاثر از قوانین اوقافی تغییرات کاربری موقوفات و اجرا و پیگیری ضوابط شهری بر روی آنهاست . در این میان هم افزایی موقوفات و توسعه شهری به موضوعی مهم در این شهر تبدیل شده است . اهمیت این مسئله به اندازهایست که در بسیاری از موارد باعث پیشرفت طرحهای توسعه شهری به ویژه در اراضی وقفی شده است . این تحقیق با هدف بررسی تاثیر موقوفات بر توسعه کالبدی شهر ملایر به دنبال اثبات فرضیه هایی است که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد. به این ترتیب که یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی در این پژوهش به کار برده شده است . پژوهش حاضر برمبنای هدف، کاربردی و بر مبنای روش در زمره پژوهش های توصیفی -پیمایشی از نوع میدانی است . این پژوهش در شهر ملایر انجام گرفته و همه جمعیت شهر جامعه آماری آن را تشکیل دادهاند که تعداد آنها بر اساس آخرین سرشماری۱۸۸۱۶۰ نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۳ نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شده و پرسشنامه ای که شامل ۲۳ سوال می باشد بین آنها توزیع شد. این پژوهش توسط نرم افزار Spss نسخه ۲۴ اجرا و تجزیه و تحلیل شده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که عنصر وقف و موقوفات برتوسعه کالبدی شهر ملایر تاثیر قابل توجهی داشته است. همچنین موقوفات بر تغییر کاربری اراضی در این شهر تاثیر گذار بوده و ایضا بر تعریض معابر و تامین سرانه فضاهای عمومی و خدماتی به اهالی تاثیر قابل توجهی داشته است. همچنین نتایج نشان داد که موقوفات در توسعه کاربری فضای سبز، کاربری بهداشت و درمان، کاربری فضای آموزشی، کاربری فضای ورزشی، کاربری فضای اداری، کاربری فضای خدماتی و کاربری فضای طبیعی شهر ملایر تاثیر دارد.

کلیدواژه ها:

موقوفات ، توسعه کالبدی شهر ، تغییر کاربری ، تعریض معابر