بررسی حکایت های تمثیلی با شخصیت های جانوری در اللمع فی التصوف ابونصر سراج

حکایت­ها که پایه و اساس تمثیل هستند، نقش بسیار مهمی در آموزش­های صوفیه داشته­اند. از جمله این حکایت­ها، حکایت­هایی است که یکی از شخصیت­های آن یک جانور است. هدف اصلی این تحقیق مشخص ساختن انواع شخصیت­های جانوری در حکایت­های تمثیلی کتاب اللمع است. در این تحقیق- که به روش توصیفی و تحلیلی نوشته شده- این نوع حکایت­ها در کتاب اللمع فی التصوف نوشته ابونصر سراج توسی (م ۳۸۷ ه) مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که سراج در حکایت­های تمثیلی خود، از چه نوع شخصیت­های جانوری استفاده نموده و نوع نگاه او به عنوان یک عارف نسبت به جانوران چگونه است؟ با مطالعه حکایت­های کتاب اللمع آن ها را می­توان به سه دسته کلی تقسیم نمود: ۱- حکایت­های واقعی: این نوع حکایت­ها در جهان بیرون اتفاق افتاده و یا می تواند اتفاق افتاده باشد. ۲- حکایت های تخیلی که زاده تخیلات صوفیه هستند. ۳- حکایت­های نمادین که در آنها حیوان نقشی نمادین دارد. این نوع حکایت­ها یک رویداد درونی است و برخاسته از ناخودآگاهی عارف است. هدف اصلی از به کارگیری حکایت­ها در متون صوفیه درک و فهم بهتر مطالب عرفانی و آسان­تر شدن آموزش از طریق بیان حکایت است که البته در تمامی حکایت­ها، بی­آزاری و مهربانی صوفیه نسبت به تمام حیوانات کاملا آشکار است.

کلیدواژه ها:

تمثیل ، نماد ، حکایت ، شخصیت های جانوری ، اللمع فی التصوف