سطح آلودگی. منابع احتمالی و ریسک سلامت عناصر سرب. روی. مس. کروم. کادمیم، نیکل و آلومینیم در غبار خیابان شهر خرم آباد

با توجه به خشکسالی های طولانی در سال های اخیر در منطقه خاورمیانه، افزایش ورود گرد و غبار به جنوب غرب کشور،موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی, همچنین صنایع فعال و ترافیک بالای شهر خرم آباد، مطالعه آلودگی فلزات سنگین در غبارخیابانی شهر اهمیت زیادی دارد. برای این منظور ۱۸ نمونه از گرد و غبار خیابان از نقاط مختلف شهر خرم آباد در فصلخشک جمع آوری و غلظت فلزات سنگین سرب، روی. مس، کروم، کادمیم، نیکل و آلومینیم در آن ها اندازه گیری شد.نمونه های غبار برداشته شده و پس از تجزیه. با روش های مختلف آماری و زمین شیمیایی، شدت و منشا آلودگی، توزیعآلاینده ها و میزان خطر ناشی از قرارگیری ساکنین در معرض غبار آلوده بررسی شد. نیج نشان می دهند میانگین غلظتآلومینیم. کادمیم. کروم، مس نیکل، سرب، روی به ترتیب ۲۰۰۹۴، ۰/۳۲، ۹۱/۱۱، ۹۶/۷۲، ۳۸/۴۴، ۶۳/۵۰، ۲۵۷/۲۸میلی گرم بر کیلوگرم است. غلظت تمام فلزات (به جز آلومینیم و کادمیم) بیشتر از میانگین غلظت خاک جهانی است.به منظور بررسی شدت آلودگی ذرات غبار از ضریب غنی شدگی، شاخص بار آلودگی. شاخص خطر بالقوه بوم شناختی وشاخص خطر سلامت استفاده شد. عناصر سرب روی و مس بیشترین میزان آلودگی را ثبت کردند. بر اساس نتایج بدستآمده ۵% ایستگاه ها آلودگی شدید، ۴۵% ایستگاه ها نسبتا آلوده و ۵۰% ایستگاه ها نسبتا غیر آلوده هستند. نتایج شاخصخطر کل نشان داد که مناطق صنعتی بیشترین ریسک و به ترتیب مناطق تجاری و مسکونی کمترین ریسک را دارند.کادمیم بیشترین و کروم کمترین شاخص خطر را ثبت کرده است. نسبت خطر محاسبه شده برای تمامی عناصر در کودکانبیشتر از بزرگسالان است همچنین در معرض قرارگیری ذرات غبار برای تمام عناصر از طریق بلع خطر بیشتری نسبتمسیرهای استنشاق و تماس یوستی ایجاد می کند. با توجه به نتایج بدست آمده از تحلیل مولفه اصلی فلزات سنگین درگرد و غبار خیابان دراین مطالعه مس. سرب و روی از منابع انسانی مانند خودروهاء آلومینیم. کرم و نیکل هردو منشاانسان زاد و زمین زاد، و عنصر کادمیم منشا عمدتا زمین زاد در منطقه دارند.

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، غبار خیابان ، خرم آباد ، آلودگی ، خطر سلامت