مقایسه اثر بخشی درمان فعال سازی رفتاری و آموزش تلقیح استرس برهیجان تحصیلی و حل مساله اجتماعی دانش آموزان دارای اضطراب اجتماعی

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان های فعال­سازی رفتاری و آموزش تلقیح استرس بر هیجان تحصیلی و حل مسئله اجتماعی دانش آموزان  با اضطراب اجتماعی بالا بود. روش پژوهش شبه ازمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و دوره ی پیگیری دوماهه همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان ۱۵ تا ۱۸ ساله با اضطراب اجتماعی شهر اصفهان در سال تحصیلی ۱۴۰۰و ۱۴۰۱ بود. بدین منظور به شیوه نمونه گیری تصادفی  از بین نواحی شش گانه آموزش و پرورش اصفهان ،ناحیه ۲ انتخاب  و به طور تصادفی تصادفی چند مرحله ای  ۸ دبیرستان انتخاب وبا اجرای پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان پاکلک (۲۰۰۴) مورد غربالگری قرار گرفتند که از این میان تعداد ۶۰ نفر دارای اضطراب بالای ۹۳ بودند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (هر کدام ۲۰ نفر) و یک گروه کنترل (۲۰ نفر) گمارده شدند. افراد گروه های آزمایشی به صورت موازی و همزمان در جلسات درمانی فعال­سازی رفتاری و تلقیح استرس شرکت کردند؛ اما برای گروه کنترل، مداخله ای صورت نگرفت. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه های هیجان تحصیلی پکران و همکاران(۲۰۰۲) و حل مسئله اجتماعی درزیلا و همکاران (۲۰۰۲) بودند که قبل و بعد از مداخله توسط گروه کنترل و آزمایش تکمیل گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS-۲۴ استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد، درمان فعال­سازی رفتاری بر حل مسئله اجتماعی و هیجان تحصیلی از روش درمانی تلقیح استرس برای دانش آموزان ۱۵ تا ۱۸ ساله با اضطراب اجتماعی اثربخشی نیرومندتری داشته است و اثرات مداخلات در طول زمان ثابت باقی مانده است (۰۱/۰p<). بر این اساس می توان نتیجه گرفت که درمان فعال­سازی رفتاری می­تواند به عنوان مداخلات درمانی   بر حل مسئله اجتماعی و هیجان تحصیلی  در نوجوانان با اضطراب اجتماعی به کارگرفته شود.

کلیدواژه ها:

فعال ­سازی رفتاری ، آموزش تلقیح استرس ، حل مسئله ، اضطراب اجتماعی ، نوجوانان