پژوهشی در فناوری های هنری ساخت زیورآلات نقره ای زنان در سیستان و بلوچستان

زیورآلات فلزی سنتی و بومی بانوان در سیستان و بلوچستان از آثار زینتی مهم بوده که تا چند دهه پیش استفاده میشده است. این آثار که در طرحها و مدلهای گوناگون ساخته میشده از شاخصترین دستساختههای هنری جنوبشرق است که امروزه رو به فراموشی رفته و به مطالعه و تحقیق در این زمینه نیاز دارد. به همین منظور، در این مقاله سعی شده است با مطالعه زیورآلات سنتی بانوان بلوچ به بررسی روشهای ساخت، ساختار و چیستی مواد مورد استفاده آن ها پرداخته شود. ازاین رو، در مطالعه حاضر ۹ نمونه از زیورآلات مرسوم زنان بلوچی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفتهاند و روی آن ها آزمایشهایی همچون متالوگرافی (OM)، رادیوگرافی، سیتی اسکن (CT-Scan)، آنالیز پراش پرتوی ایکس (XRD) و آنالیز فلورسانس اشعه ایکس (XRF) انجام گرفته است. بررسیها و آزمایشهای ساختارشناسی زیورآلات فلزی نشان داد پایه فلزی اصلی آثار تماما از آلیاژ نقره مس است و با ساختار یوتکتیک و با روشهای ریختهگری ساخته شدهاند. بهطوری که آزمایشهای عنصری و ترکیبی دو عنصر نقره و مس را به ترتیب با بیشترین میزان در ترکیب نوع آلیاژ شناسایی کرده است. همچنین، نوع اتصالات، لحیمکاری و مغز فلزی زیورآلات توسط بررسیهای رادیوگرافی و سیتی اسکن بررسی شده است.

کلیدواژه ها:

رادیوگرافی ، زیورآلات نقرهای ، ساختارشناسی ، سیتی اسکن ، متالوگرافی ، XRD ، .XRF