تاثیر نانوذرات اکسید روی بر صفات رویشی، ریختی و فیزیولوژیکی نهال های بلوط ایرانی Quercus brantii Lindl.)) تحت تنش خشکی

در این پژوهش، تاثیر نانواکسید روی بر هجده صفت مختلف رویشی، ریختی و فیزیولوژیکی نهال های بلوط ایرانی تحت تنش خشکی بررسی شد. نهال های دوساله پس از انتقال به سمنان و دو ماه فرصت تثبیت در شرایط گلخانه، پیش از شروع آزمایش، اندازه گیری اولیه شدند. آنالیزهای آماری در قالب آزمایش فاکتوریل برپایه طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور تنش خشکی (ظرفیت زراعی ۸۰، ۶۰، ۴۰ و ۲۰ درصد) و نانواکسید روی (غلظت های ۰، ۳۰، ۱۰۰، ۳۰۰ و ۱۰۰۰ میلی گرم بر لیتر) در چهار تکرار انجام گرفت. پس از دو بار محلول پاشی با نانواکسید روی با فاصله زمانی یک ماهه و شش ماه رویش در شرایط گلخانه، همه نهال ها اندازه گیری و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی و غلظت نانواکسید روی از تعداد و رشد طولی برگ، رشد ارتفاعی و قطری و تعداد شاخه های نهال، کاسته می شود، اما تعداد برگ و درصد لکه های نانویی و نیز تعداد برگ های خشک افزایش می یابد. بهترین تیمار از نظر صفات رویشی و کیفی، مربوط به ترکیب آبیاری با ۴۰ درصد ظرفیت زراعی به همراه غلظت نانواکسید روی ۳۰ میلی گرم بر لیتر بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی در غلظت های مختلف نانواکسید روی، تنها آنزیم سوپراکسیداز دیسموتاز اختلاف معنی داری با شاهد داشت، اما در دیگر آنزیم های آزمایش شده (مانند کاتالاز، آسکوربات پروکسیداز و گایاکول پروکسیداز) اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در کل با توجه به نداشتن تاثیر چندان بر صفات نهال و ایجاد اثر سوختگی بر سطح برگ ها در برخی تیمارها، استفاده از نانواکسید روی به منظور بهبود مقاومت به خشکی، استقرار و رویش نهال های بلوط توصیه نمی شود.

کلیدواژه ها:

احیای جنگل ، رویش نهال ، صفات فیزیولوژیکی ، ظرفیت زراعی ، فعالیت آنزیمی