ارزیابی تاثیر میکروامولسیون اسانس زنیان، انیسون و رازیانه بر نماتدMeloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی

نماتدهای گره ریشه Meloidogyne spp. از مهم ترین بیمارگرهای گیاهی هستند و هر ساله خسارات زیادی را به محصولات کشاورزی وارد می کنند. راهکارهای مختلفی از جمله تناوب زراعی ، استفاده از ارقام مقاوم، کنترل زیستی ، کنترل شیمیایی ، روشهای مولکولی و ... برای کنترل نماتدهای انگل گیاهی از جمله نماتد گره ریشه استفاده می شود. به کارگیری گیاهان ضد نماتد به روشهای مختلف یکی از انواع راهکارهای مفید و سازگار با محیط زیست است . با توجه به این که استفاده مستقیم اسانس های گیاهی به دلیل حجم کم در فرآیند اسانس گیری و فرار بودن آنها، در مطالعات زیست سنجی مشکلاتی را به همراه دارد، استفاده از فرمولاسیونهای مختلف مانند میکروامولسیونها کاربرد آنها را بهبود می بخشد. در پژوهش حاضر اثر ضد نماتدی اسانس های گیاهان رازیانه ، انیسون و زنیان در برابر نماتد Meloidogyne javanica مورد بررسی قرار گرفت . پس از تهیه اسانس و میکروامولسیون سه گیاه مورد آزمایش و آنالیز ترکیبات موجود، آزمایش های مربوط به مرگ و میر لارو سن دو و تفریخ تخم نماتد در آزمایشگاه و داخل پلیت های آزمایشی انجام گرفتند. بذر گیاه انیسون بیش ترین اسانس را داشت و آنتول با ۶/۹۲ درصد بیش ترین ماده داخل اسانس این گیاه بود. آنتول با ۱/۷۴ درصد بیش ترین ماده در داخل اسانس رازیانه بود. در داخل اسانس گیاه زنیان نیز ماده تیمول با ۲/۴۸ درصد بیش ترین مقدار را داشت . تاثیر میکروامولسیون اسانس های گیاهان رازیانه ، زنیان و انیسون بر تفریخ تخم نماتد گره ریشه نشان داد که به ویژه غلظت های بالا مانع از تفریخ تخم نماتد شدند و میزان تاثیر در کاهش تفریخ تخم در انیسون بیشتر از دو گیاه دیگر بود. نتایجی که از آزمایش مرگ و میر لاروهای سن دوم به دست آمد نشان داد که به ویژه غلظت های بالای میکروامولسیون هر سه گیاه در مقایسه با شاهد باعث مرگ و میر لاروها شده و میزان تاثیرگذاری در انیسون کمتر از دو گیاه دیگر بود. چنانچه از مجموع نتایج مشخص شد هر سه گیاه به درجاتی و در بخشی از چرخه زندگی نماتد اثر بازدارندگی داشته و نامزدهای خوبی جهت بررسی های بیشتر به منظور کنترل زیستی نماتد گره ریشه هستند.

کلیدواژه ها:

تیره چتریان ، زیست سنجی ، کنترل زیستی ، نماتدهای انگل گیاهی