اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه محور بر بهبود عملکرد حافظه عددی در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی: مطالعه موردی

هدف پژوهش حاضر اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه محور بر بهبود عملکرد حافظه عددی، حافظه فعال دیداری- فضایی، توجه و تمرکز پایدار و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی فردیس بود. در این پژوهش، از طرح آزمایشی تک آزمودنی از نوع خط پایه چندگانه همزمان استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر ۹ تا ۱۱ سال دارای اختلال یادگیری ریاضی فردیس در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بودند که از این تعداد ۴ نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از ابزارهای خرده آزمون حافظه عددی وکسلر (فراخنای ارقام)، آزمون حافظه فعال کودکان پیکرینگ و گدرکول (۲۰۰۱)، آزمون توجه و تمرکز (آزمون d۲) بریکن کمپ (۲۰۰۲) و آزمون پیشرفت تحصیلی و تشخیصی ریاضی شلو (۱۹۹۳) استفاده شد. برای مشخص نمودن اثربخشی روش درمان، داده های مربوط به سه مرحله، یعنی پیش از درمان، در هنگام درمان و پس از درمان با هم مقایسه شدند. پژوهش شامل ۲ جلسه خط پایه، ۱۰ جلسه درمان ۴۵ تا ۶۰ دقیقه ای و ۲ جلسه پیگیری بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل دیداری (رسم نمودار)، فرمول درصد بهبودی و شاخص تغییر پایا استفاده شد. نتایج نشان داد، درصد بهبودی کلی برای حافظه عددی، حافظه دیداری- فضایی، توجه و تمرکز پایدار و پیشرفت تحصیلی به ترتیب ۰۳/۴۱، ۵۵/۴۲، ۵۱/۴۶ و ۹۳/۵۸ و این مقادیر در مرحله پیگیری به ترتیب ۰۰۵/۴۲، ۶۳/۴۲، ۹۸/۴۴ و ۵۰/۵۷ محاسبه شد. پیشنهاد می شود در مراکز مشاوره و مدارس از این روش برای افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی استفاده شود.

کلیدواژه ها:

اختلال یادگیری ریاضی ، بازتوانی شناختی ، پیشرفت تحصیلی ، توجه و تمرکز پایدار ، حافظه فعال دیداری- فضایی