نفروتاکسیسیته ناشی از ماده حاجب ید دار تزریقی پس از انجام سی تی اسکن و عوامل موثر بر آن

سابقه و هدف: نفروتاکسیسیته ناشی از ماده حاجب(CIN) ناشی از یک عارضه شایع بوده و به یک عامل مهم بیماری و مرگ و میر بیمارستانی تبدیل شده است. هدف این مطالعه، تعیین میزان بروز CIN پس از انجام سی تی اسکن با تزریق وریدی و شناسایی ریسک فاکتورهای موثر برآن می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی ۱۰۰ بیمار مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی پس از انجام سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب در سال ۱۳۹۵ انجام شد. فاکتورهای پیشگویی کننده ی بروز CIN به صورت متغیرهای دموگرافیک، سابقه بیماری زمینهای، مصرف داروهای همزمان و یافته های آزمایشگاهی با نرم افزار SPSS.۲۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در مطالعه ی حاضر با در نظر گرفتن افزایش در غلظت کراتینین سرمی پایه بیش تر از ۲۵ درصد یا mg/dl ۵/۰ در طی ۴۸ ساعت پس از تزریق ماده حاجب به عنوان شاخصی از بروز CIN، میزان بروز ۷ درصد تشخیص داده ‎شد. نرخ بروز CIN در افراد با فشارخون بالا (۰۲۸/۰= P) و افرادی که داروهای ARBs مصرف می کردند (۰۱۹/۰= P) به طور معنی داری متفاوت بود. در این مطالعه BUN و GFR به موازات هم به عنوان مارکرهای دقیق تری نسبت به کراتینین در پیش بینی بروز CIN بودند. با این تفاوت که BUN دارای حساسیت بالاتر و ویژگی پایین تر است در حالی که eGFR ویژگی بالاتر و حساسیت کم تری را نشان داد. استنتاج: در کنار فشار خون بالا و مصرف ARBs به عنوان مهم ترین ریسک فاکتورهای ابتلا بهCIN شناسایی شده در این مطالعه، شاهد عملکرد بهتر BUN نسبت به eGFR در پیش بینی بروز CIN بودیم. قدرت بالاتر BUN ممکن است متاثر از اندازه بزرگ تر مقادیر آن و در نتیجه اثر کم تر خطاهای آزمایشگاهی بر روی آن باشد.

کلیدواژه ها:

contrast induced nephropathy ، serum creatinine ، CT scan ، نفروتاکسیسیته ناشی از ماده حاجب یددار ، کراتینین سرم ، CT اسکن