تحلیل تغییرات زمانی و مکانی آب مجازی در محصول گوجه فرنگی در استان هرمزگان تحت تغییرات اقلیم

استان هرمزگان رتبه اول تولید گوجه فرنگی خارج از فصل در کشور را داراست، این در حالی است که کمبود بارش و به تبع آن کمبود منابع آب شیرین در استان هرمزگان، قرار گرفتن استان در اقلیم فراخشک و همچنین تلفات زیاد آب در بخش کشاورزی موجب بحران جدی آب طی دو دهه اخیر شده است. تحقیق فوق با هدف تغییرات زمانی و مکانی آب مجازی و ردپای آب در محصول گوجه فرنگی تحت تاثیر تغییرات اقلیمی طی ۱۵ سال گذشته (۱۳۸۱-۱۳۹۵) صورت پذیرفته، تا بر این اساس، ارزش و حجم آب مجازی مبادلاتی در هر شهرستان محاسبه و تاثیر تغییر متغیرهای اقلیمی موثر بر ردپای آب مشخص گردد. نتایج نشان داد، متوسط وزنی ردپای آب در تولید گوجه فرنگی ۹۳۶/۰ مترمکعب در کیلوگرم بوده که بیشترین و کمترین میزان ردپای آب مربوط به شهرستان جاسک و بستک با مقدار ۵۴/۱ و ۶۶/۰مترمکعب برکیلوگرم است. متوسط حجم ردپای صادرات آب مجازی گوجه فرنگی ۸/۱۰ میلیون متر مکعب با ارزش ۲۸ میلیون ریال می باشد که بیشترین و کمترین سهم را به ترتیب شهرستان بندرعباس و بشاگرد داشته اند، اما به ترتیب بالاترین و پائین ترین ارزش آب مجازی مربوط به شهرستان بستک و جاسک است. تغییرات زمانی ردپای آب نشان می دهد، روند ردپا در بخش مرکزی رو به کاهش و در سایر بخش ها فاقد روند معنی دار است، این در حالی است که متغیر ساعات آفتابی نیز روبه کاهش بوده و در بین فاکتورهای غیراقلیمی روند عملکرد در بخش مرکزی افزایش قابل توجهی نشان می دهد، لذا روند تغییرات ردپای آب را می توان به عوامل غیراقلیمی مرتبط دانست.

کلیدواژه ها:

ارزش ردپای آب ، آب آبی و سبز ، تغییر اقلیم ، ردپای آب ، ردپای صادرات و واردات