کاربرد تحلیل پوششی داده ها در اندازه گیری کارآیی نسبی مراکز تلفن شهری (مطالعه موردی: مخابرات منطقه آذربایجان شرقی)

پس از خصوصی سازی و پذیرش شرکت مخابرات ایران در بازار بورس، اطلاع از وضعیت کارایی مراکز مخابراتی برای سهام داران امری اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر در صدد پاسخ گویی به این سوال اساسی است که چگونه می توان مراکز تلفن شهری ناکارآمد را به مرز کارایی رساند. بدین منظور با جمع آوری نظرات خبرگان در قالب پرسش نامه مقایسات زوجی و آنالیز داده ها به روش «فرایند تحلیل شبکه ای»، متغیرهای موثر در کارایی مراکز مشخص شده است. داده های خام از آمار و نمرات ارزیابی اخذ شده از ادارات «برنامه ریزی» و «بازرسی و ارزیابی» و صورت های مالی منتهی به سال ۱۳۹۶ که مورد حسابرسی قانونی قرار گرفته، تهیه شده است. سپس به روش «تحلیل پوششی داده ها» و در شرایط «بازده به مقیاس ثابت و متغیر»، امتیاز کارایی مراکز، محاسبه، رتبه بندی و در نهایت راه کارهای بهبود کارایی مراکز ناکارآمد استخراج شده است. مطابق یافته های تحقیق، اختلاف تعداد مراکز ناکارآمد در دو مقیاس مذکور، دلالت بر نظریه «ناکارایی مقیاس»، عدم کارکرد مراکز در مقیاس بهینه و اتلاف منابع توسط مراکز می باشد. جایگاه ضعیف شهرستان ها در جدول رتبه بندی، لزوم گزینش «روسای مخابرات شهرستان ها» مطابق شایستگی های فردی و تخصصی را ایجاب می کند. همچنین از عوامل مهم ناکارایی مراکز، عدم وجود «فضای رقابتی-انگیزشی»، «قدرت تصمیم گیری» و «ریسک پذیری» و وجود «محدودیت های مختلف سازمانی و قانونی» می باشد.

کلیدواژه ها:

بازده ثابت نسبت به مقیاس ، راه کارهای بهبود عملکرد ، رقابت پذیری ، مقیاس بهینه ، ورودی محور