بررسی و مقایسه نماد از دیدگاه میزان ابهام در شعر سلمان هراتی، سیدحسن حسینی و طاهره صفار زاده

نماد از منظر علوم بلاغی، کلمه، عبارت و یا جمله­ای است که علاوه بر معنای ظاهری، طیف معنایی گسترده ای را به خواننده القا می کند. بیان اندیشه های پیچیده عرفانی و انعکاس غیرمستقیم اندیشه های سیاسی و اجتماعی در قالب نمادین، سبب ظهور ویژه نماد در گستره شعر فارسی شده است. در ادبیات معاصر، علاوه بر عوامل مذکور، بروز مکاتبی که گرایش خاص به ابهام دارند، توجه به نمادپردازی را افزون تر می نماید. هدف نویسنده از این پژوهش، بررسی نمادهای شعر معاصر، گره گشای ابهام حاکم بر آن هاست. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه­ای صورت گرفته است، نمادهای موجود در شعر هراتی، حسینی و صفار زاده که از شاعران برجسته انقلاب و جنگ محسوب می شوند، از لحاظ میزان ابهام، بررسی شده است. در بررسی نماد از دیدگاه میزان ابهام، نمادهای حقیقی، نماد مطابق با تعریف اصلی خود و موارد نزدیک به نماد، یعنی کنایه های رمزی و استعاره های نمادنما، قابل تعریف اند. نتایج نشان می دهد که هراتی با ۵۵ درصد، صفار زاده با ۳۱ درصد و حسینی با ۱۴درصد در رده های اول تا سوم نمادپردازی قرارگرفته اند؛ بنابر این می توان نتیجه گرفت که جنسیت در روند نمادپردازی تاثیری ندارد، بلکه بسته به سبک و رویکرد شاعر است.

کلیدواژه ها:

بلاغت ، حسن حسینی ، سلمان هراتی ، شعر انقلاب و دفاع مقدس ، شعر معاصر ، طاهره صفار زاده ، نمادپردازی