مطالعه تنش شوری درون شیشه ای بر تجمع اسمولیت ها و صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده های بومی گل محمدی

تنش شوری از جمله عامل های مهم محیطی است که موجب کاهش رشد و عملکرد گیاهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می گردد. گل محمدی از گیاهان مهم دارویی و زینتی کشور است و با توجه به اینکه گسترش گیاهان متحمل به شوری یکی از هدف های مهم برنامه های به نژادی و تولیدی است، بدین منظور آزمایشی در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در آزمایشگاه گروه علوم و مهندسی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه؛ تحت شرایط درون شیشه ای، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بر روی چهار توده بومی آتشی، بی خار، چهار فصل و کاشان در پنج سطح شوری صفر، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی­مولار کلرید سدیم انجام و صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توده­های مختلف گل محمدی تحت تاثیر شوری افزایش معنی داری در آنزیم های آنتی اکسیدانی و اسمولیت های سازگار نشان دادند. توده بومی آتشی با داشتن میزان بالای رنگیزه های فتوسنتزی، محتوای نسبی آب برگ، پرولین، پروتئین محلول کل و بیش ترین افزایش در میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و از طرفی با داشتن کم ترین میزان پراکسید هیدروژن و نشت الکترولیت نسبت به سه توده بومی دیگر از مکانیسم محافظت بهتری در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از تنش شوری برخوردار بود. ژنوتیپ آتشی در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها در برابر تنش شوری مطلوب ترین و متحمل ترین توده با بالاترین سطح بهینه فعالیت آنتی­اکسیدانی و تجمع اسمولیت­های سازگار و نیز غلظت زیاد پروتئین محلول کل بود و آستانه تحمل توده آتشی نسبت به تنش شوری اعمال­شده در شرایط درون شیشه­ای غلظت ۷۵ میلی­مولار کلرید سدیم برآورد شد.

کلیدواژه ها:

Abiotic stress ، Antioxidant ، Biochemical traits ، Micropropagation ، Tolerant threshold ، آستانه تحمل ، آنتی اکسیدان ، تنش غیر زیستی ، ریزازدیادی ، صفات بیوشیمیایی