تاثیر بیماری سوختگی فوزاریومی سنبله بر روی شاخص های کیفی جوانه زنی بذر گندم Triticum aestivum

بیماری سوختگی فوزاریومی سنبله یکی از مهمترین بیماری های قارچی غلات دانه ریز در سراسر جهان است که نه تنها عملکرد را کاهش می دهند، بلکه از طریق تولید زهرآبه­های قارچی مختلف موجب کاهش کیفیت محصول می شود. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی عوامل بیماری سوختگی فوزاریومی سنبله و ارزیابی تاثیر آلودگی بذر با جدایه های مختلف Fusarium و تریکوتسین داکسی نیوالنول بر روی صفات مرتبط با جوانه زنی می باشد. به منظور شناسایی گونه های Fusarium عامل بیماری از بذور آلوده گندم از مزارع استان های زنجان، مرکزی، تهران، البرز، همدان، فارس، سیستان و بلوچستان، کرمانشاه و خوزستان براساس ضوابط انجمن بین المللی آزمون بذر نمونه برداری شد. سپس توانایی تولید تریکوتسین ها و حضور ژن های دخیل در تولید داکسی نیوالنول ردیابی و میزان تولید آن در محیط کشت برنج با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع، ۱۵ جدایه بر اساس ویژگی های ریخت شناختی و مولکولی متعلق به گونه های F. graminearum (۱۲ جدایه) و F. culmorum (۳ جدایه) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که فقط ۴۰ درصد جدایه های جداسازی شده توانایی تولید تریکوتسین ها داشتند و میزان تولید داکسی نیوالنول در محدوده ۳۵۰۰-۱۶۵۰ میکروگرم در کیلوگرم بود. نتایج آزمون جوانه زنی استاندارد نشان داد که تیمار بذر با جدایه های مختلف Fusarium به طور قابل توجهی روی شاخص های بنیه و جوانه زنی بذر تاثیر گذاشته و موجب کاهش کیفیت بذر و سلامت گیاهچه ها شدند. یافته های این پژوهش دیدگاه های جدیدی را درباره تاثیر میزان داکسی نیوالنول ترشح شده توسط جدایه های Fusarium  بر روی خصوصیات کیفی بذر و میزان پیشرفت بیماری ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

ببذرزاد ، بیماریزایی ، داکسی نیوالنول ، سلامت بذر ، قدرت تهاجم