توسعه مدل داده-ستانده برای بررسی جریان های بین بخشی آب در اقتصاد استان یزد

هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی این موضوع است که افزایش تولید در هر یک از بخش های اقتصادی استان یزد، چه تاثیری بر میزان مصرف آب در همان بخش و سایر بخش های استان دارد. برای این منظور، از مدل تعمیم یافته داده-ستانده استفاده شده است، به طوری که با استفاده از این مدل، جریان های آب مجازی بین بخش های مختلف اقتصادی استان در سال ۱۳۹۰، به تفکیک منابع آب داخلی و خارجی محاسبه شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مقدار آب مستقیم مورد نیاز برای تامین یک واحد (میلیون ریال) اضافی تقاضای نهایی در همه بخش های اقتصادی استان، حدود ۸۱ مترمکعب است. این در حالی است که برای تامین این تقاضای نهایی اضافی، بیش از ۹۲ مترمکعب آب نیز به شکل غیرمستقیم مصرف می شود. نتایج مربوط به محاسبه ضرایب مبادله آب نیز نشان می دهد که اگر همه ۲۰ بخش اقتصادی استان یزد به منظور تامین تقاضای نهایی خود یک مترمکعب آب اضافی مصرف کنند، در کل اقتصاد علاوه بر ۲۰ مترمکعب مصرف مستقیم، بیش از ۴/۹۴ مترمکعب آب نیز به صورت غیرمستقیم مصرف می شود که ۷/۹۱ مترمکعب آن از منابع خارجی (سایر استان های کشور) تامین می شود. این نتایج بر اهمیت درنظر گرفتن مصارف غیرمستقیم آب و نیز تفکیک منشا داخلی و خارجی جریان های بین بخشی آب مجازی، در برنامه ریزی و سیاست گذاری های حوزه آب تاکید می کند.

کلیدواژه ها:

مصرف آب ، منشا داخلی و خارجی آب مجازی ، جریان های بین بخشی آب ، مدل داده-ستانده ، استان یزد