بررسی فون مارهای منطقه شکارممنوع طالو و شیربند در استان سمنان، ایران

منطقه شکار ممنوع طالو و شیربند در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی شهر دامغان در استان سمنان در جنوب سلسله جبال البرز واقع شده و از آب و هوای سرد و خشک در زمستان و گرم و خشک در تابستان برخوردار است. این منطقه دارای تنوع زیستی غنی بخصوص در فون خزندگان است. تاکنون، ۲۲ گونه مار از کل استان سمنان گزارش شده است. با توجه به اینکه مطالعه دقیقی در منطقه شکار ممنوع طالو و شیربند صورت نگرفته است، تحقیق حاضر به منظور بررسی فون مارهای این منطقه از فروردین تا اواخر آبان ماه ۱۳۹۳ انجام شد. نمونه برداری با استفاده از دست (با رعایت نکات ایمنی)، چوب مارگیری و قلاب انجام گرفت. نمونه ها بعد از انتقال به آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، شناسایی و عکس برداری شدند. شش صفت متریک و مریستیک در آن ها اندازه گیری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS۱۷ و Excel مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مجموع، ۴۵ نمونه مار جمع آوری شد که متعلق به ۱۰ گونه، هشت جنس و چهار خانواده بودند. گونه ها عبارتند از:Platyceps karelini karelini (Brandt ۱۸۳۸) ، Platyceps rhodorachis rhodorachis (Jan in Filippi ۱۸۶۵)، Platyceps ventrimaculatus ventrimaculatus (Gray ۱۸۳۴)،Hemorrhois ravergieri (Ménétries ۱۸۳۲) ،Telescopus fallax iberus Eichwald ۱۸۳۱، Spalerosophis diadema cliffordii (Schlegel ۱۸۳۷)، Psammophis schokari (Forskal ۱۷۷۵) ، Eryx miliaris (Pallas, ۱۷۷۳)،Macrovipera lebetina obtusa (Dwigubsky ۱۸۳۲) ، (Duméril, Bibron & Duméril ۱۸۵۴) Pseudocarastes persicus. بیشترین فراوانی مربوط به شترمار و کمترین فراوانی مربوط به سوسن مار بوده است. تمامی این گونه ها برای اولین بار از این منطقه گزارش می شوند. گونه Eryx miliaris نیز برای اولین بار از استان سمنان گزارش می شود. در ایران هشت گونه آندمیک وجود دارد که فقط گونه مار شاخ دار ایرانی (Pseudocarastes persicus) در منطقه مورد مطالعه یافت شد.

کلیدواژه ها:

biological diversity ، fauna ، hunting ، protected areas ، reptiles ، تنوع زیستی ، خزندگان ، شکار ، فون ، مناطق حفاظت شده