شیوه های محمد حقوقی در نقد و تحلیل شعر معاصر

بازخوانی کارنامه نقد منتقدان با هدف ارزیابی کیفی و شناسایی فرازوفرودهای آن­، یکی از اقدامات مهم در شناسایی سیر تحول نقد ادبی است. محمد حقوقی از شاعران نوگرا و از منتقدان تاثیرگذار در جریان های شعر معاصر ایران است و کارنامه ای پربرگ وبار دارد.  نگارندگان این مقاله با توجه به لزوم بررسی کارنامه نقد حقوقی که از پیش گامان نام دار نقد نو در ایران است، آثار انتقادی او را به شیوه تحلیل محتوا و با رویکرد توصیفی تحلیلی بررسی کرده و به تبیین ویژگی­های نقد او پرداخته­اند. حقوقی در نقدهای خود بیش از هرچیز به ویژگی­های صوری و شکل­شناختی اثر توجه کرده و عمده نقدهای او بر سه راس «زبان و بیان»، «فضا و اندیشه» و «شکل و ساخت» استوارند که از آن­ها می­توان با عنوان «مثلث نقد محمد حقوقی» یاد کرد. این گرایش­های صورت­گرایانه و دل بستگی به تشکل و ساخت، باآنکه معمولا بر عناصر هنری اثر پرتو می افکند، گاهی نیز برخی از تحلیل­های او را در تاویل های ظاهرگرا محدود می کند و باوجود نزدیک شدن به مرز نقد نو و علمی، در مواردی هم دچار کاستی هایی می شود که ارزش واقعی اثر ادبی را نشان نمی­دهد.

کلیدواژه ها:

Mohammad Hoghooghi ، literary criticism ، language and diction ، setting and idea ، form and structure ، محمد حقوقی ، نقد ادبی ، زبان و بیان ، فضا و اندیشه ، شکل و ساخت