بررسی ارتباط مشکلات اسکلتی عضلانی ناشی از کار با انواع روش های درمانی در میان فیزیوتراپیست های شاغل ایران در سال ۱۳۹۵

اهداف: اختلالات اسکلتی-عضلانی پس از مشکلات تنفسی دومین عامل غیبت از کار ناشی از بیماری در کوتاه مدت (کمتر از دو هفته) هستند. ماهیت کار در رشته فیزیوتراپی به گونه ای است که به فعالیت های جسمی نیاز دارد. این فعالیت ها شامل مهارت های تکراری، تکنیک های دستی، تکنیک هایی که در طول درمان فشار مستقیمی بر مفصل خاص وارد می کند، وضعیت های غیرماهرانه مفاصل در طول مانورهای خاص و وضعیت های طولانی است. چندین مطالعه نیز چنین گزارش کرده اند که اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار در میان فیزیوتراپیست ها به وفور دیده شده است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط مشکلات اسکلتی عضلانی ناشی از کار با روش های غالب درمانی استفاده شده از سوی فیزیوتراپیست های ایران طراحی شده است. روش بررسی: پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است و داده ها به شکل مقطعی گردآوری شده است. جامعه پژوهش، فیزیوتراپیست های شاغل در ایران بوده و ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه دموگرافیک و پرسش نامه نوردیک برای تعیین میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار است. پرسش نامه نوردیک یکی از پرکاربردترین پرسش نامه ها در زمینه بررسی اختلالات اسکلتی عضلانی است. کورینکا و همکارانش این پرسش نامه را در سال ۱۹۸۷ در راستای ثبت علائم اختلالات در نواحی نه گانه بدن در بازه یک ساله طراحی کرده اند. پرسش نامه ها با همکاری انجمن فیزیوتراپی ایران در میان شرکت کنندگان در بیست و هفتمین کنگره فیزیوتراپی ایران توزیع شد. در این پژوهش ملاحظات اخلاقی رعایت شده و کمیته اخلاق دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به شماره IR.USWR.REC.۱۳۹۵.۶۶. این ملاحظات را ثبت کرده است. تجزیه وتحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون مربع کای و دقیق فیشر انجام شده است. یافته ها: تعداد ۱۲۰۰ پرسش نامه بین فیزیوتراپیست های شرکت کننده در بیست و هفتمین کنگره فیزیوتراپی ایران با همکاری انجمن فیزیوتراپی ایران توزیع شد که از این میان ۶۸۵ پرسش نامه به دست ما رسید و ۱۶ نفر به علت نداشتن شرایط ورود از مطالعه حذف شدند. چهارنفر به علت سابقه کار کمتر از یک سال و ۱۱ نفر به علت بیماری های دیگر بدن، ازجمله بیماری های نورولوژی، روماتولوژی، بدخیمی ها و تعویض مفصل از مطالعه حذف شدند. میانگین سنی فیزیوتراپیست های شرکت کننده در مطالعه ۰۹/۹۱±۳۷/۰۹ و محدوده سنی ۲۲ تا ۶۹ سال بود. زنان ۵۳/۹ درصد و مردان ۴۶/۱ درصد از افراد مطالعه شده را تشکیل می دادند. پس از به دست آوردن شیوع مشکلات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار میان فیزیوتراپیست های ایران، ارتباط معنادار آن با نوع درمان انجام شده، از طریق آزمون کای دو و دقیق فیشر تحلیل شد. از بین نواحی نه گانه بدن در هفت ناحیه ارتباط معنادار با روش های درمانی به دست آمد. شیوع مشکلات اسکلتی-عضلانی در ناحیه گردن با ماساژ توسط دست (۰/۰۰۱=P)، فاشیا ریلیز (۰/۰۱۱=P)، موبیلیزیشن (۰/۰۰۷=P)، ماسل انرژی تکنیک (۰/۰۰۷=P)، درای نیدلینگ (۰/۰۳۲=P)، در ناحیه شانه با موبیلیزیشن (۰/۰۰۵=P) و تیپینگ (۰/۰۱۴=P)، در ناحیه آرنج با فیزیوتراپی تنفسی (۰/۰۰۷ =P)، در ناحیه مچ دست با انجام ماساژ توسط دست (۰/۰۲۷=P)، فاشیا ریلیز (۰/۰۱=P)، موبیلیزیشن (۰/۰۴۶=P)، ماسل انرژی تکنیک (۰/۰۰۴=P)، تیپینگ (۰/۰۱۶=P)، در ناحیه قسمت فوقانی پشت با ماساژ توسط دست (۰/۰۰۷=P)، موبیلیزیشن (۰/۰۱۴=P)، تیپینگ (۰/۰۰۴=P) و در ناحیه قسمت تحتانی پشت با انجام فاشیا ریلیز (۰/۰۳۶=P)، موبیلیزیشن (۰/۰۱۵=P)، تیپینگ (۰/۰۳۵=P) و ماسل انرژی تکنیک (۰/۰۴۴=P) و در ناحیه زانوها با آب درمانی (۰/۰۳۷=P) ارتباط معناداری بین شیوع مشکلات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار با نوع درمان انجام شده توسط فیزیوتراپیست ها به دست آمد. نتیجه گیری: یافته ها از شیوع بالای مشکلات اسکلتی عضلانی ناشی از انجام فیزیوتراپی در میان فیزیوتراپیست ها خبر می دهد که این مشکلات با روش های غالب در نوع درمان انجام شده دارای ارتباط معناداری است. انجام برخی روش های درمانی فیزیوتراپیست ها شیوع مشکلات اسکلتی-عضلانی را در میان آن ها بیشتر می کند.

کلیدواژه ها:

Physiotherapist ، Workplace ، Cumulative trauma disorder ، Work-related musculoskeletal disorders ، Risk factors ، فیزیوتراپیست اسکلتی عضلانی ، اختلال اسکلتی عضلانی ناشی از کار ، آسیب ­های تجمعی ، عوامل خطر