ارزیابی زیستگاه گونه پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolo, Pocock ‎‎۱۹۲۷‎) در شمال شرق ایران

پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) یکی از گونه های در معرض خطر انقراض است که جمعیت و دامنه انتشار آن کاهش یافته است. به همین دلیل ارزیابی و حفاظت از زیستگاه این گونه به عنوان یک گونه پرچم که در راس هرم غذایی قرار دارد نیز امری ضروری هست. در این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت زیستگاه پلنگ ایرانی در منطقه کپه داغ واقع در شمال شرق ایران از بسته نرم افزاری InVEST استفاده گردید. بدین منظور ابتدا اقدام به مدل سازی زیستگاه پلنگ ایرانی با نرم افزار MaxEnt گردید. بدین منظور ۳۰ متغیر زیستگاهی شامل متغیرهای اقلیمی، توپوگرافی، کاربری اراضی/ پوشش زمین و توزیع طعمه های پلنگ وارد مدل شد. سپس برای ارزیابی کیفیت زیستگاه گونه مورد مطالعه از نرم افزار InVEST، مدل Habitat Quality استفاده گردید. داده های ورودی این نرم افزار شامل نقشه کاربری اراضی فعلی، جداول لیست تهدیدات و حساسیت زیستگاه ها نسبت به تهدیدات است. اطلاعات مربوط به جداول لیست تهدیدات و حساسیت زیستگاه ها به کمک نتایج نرم افزار MaxEnt تهیه و وارد مدل شد. نتایج حاصل نشان داد، ۲/۸۱ درصد از زیستگاه های مطلوب و ۷/۱۸ درصد از زیستگاه های نامطلوب با منطقه مورد مطالعه همپوشانی دارد. همچنین شهرستان های مشهد، خواف، نیشابور و سبزوار به ترتیب بیشترین مطلوبیت زیستگاه را برای گونه مورد مطالعه دارد. نقشه میزان تخریب زیستگاه گونه مورد مطالعه نشان داد بیشترین میزان تخریب در غرب شهرستان مشهد و بعد از آن در مرکز شهرستان های گلبهار و قوچان است.

کلیدواژه ها:

اینوست ، تخریب زیستگاه ، تهدیدات ، کیفیت زیستگاه ، کپه داغ ، مکسنت