تاثیر تراکم بوته بر درصد روغن و عملکرد دانه گلرنگ در حضور و عدم حضور علف های هرز در شرایط دیم

افزایش توانایی رقابت محصول با علفهای هرز از طریق به زراعی که بتوان خسارت علفهای هرز را کاهش داد، به عنوان راهی اگرواکولوژیک در این خصوص مطرح است. بنابراین اثر تراکم بوته گلرنگ برای کنترل علف های هرز و همچنین تعیین میزان بذر و فاصله ردیف مناسب در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در قالب طرح آماری استریپ بلوک فاکتوریل با چهار تکرار به مدت سه سال (۸۹-۱۳۸۶) در شرایط دیم اجرا گردید. فاکتور علف هرز با دو سطح: (۱) وجین علف های هرز و (۲) عدم کنترل علفهای هرز، به عنوان فاکتور افقی و فاکتورهای فاصله ردیف با چهار سطح: ۱۵، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ سانتی متر و تعداد بوته با چهار سطح : ۴۰، ۷۰، ۱۰۰ و ۱۳۰ بوته در متر مربع، به صورت فاکتوریل به عنوان فاکتور عمودی در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال بر روی عملکرد دانه معنی دار است که این نتیجه با توجه به متفاوت بودن شرایط آب هوایی بود. همچنین فاکتورهای علف هرز و فاصله ردیف بر عملکرد دانه اثر معنی داری داشتند به طوری که تیمار بدون علف هرز با میانگین ۳۳۴ کیلوگرم دانه در هکتار و تیمار فاصله ردیف های کاشت ۱۵ و ۳۰ سانتی متر به ترتیب با میانگین ۸/۳۴۸ و ۴/۳۲۹ کیلوگرم دانه در هکتار نسبت به سایر تیمارها بیشترین عملکرد را داشتند. نتایج نشان داد که میزان درصد روغن دانه در تیمار بدون علف هرز با میانگین ۹/۳۰ درصد در مقایسه با تیمار بدون کنترل با میانگین ۲/۲۹ درصد به طور معنی دار بیشتر بود. اثر متقابل فاصله ردیف و علف هرز نیز بر درصد روغن دانه معنی دار بود و بیشترین درصد روغن دانه در فاصله ردیف های ۳۰ و ۴۵ سانتی متر در شرایط بدون علف هرز به دست آمد. همچنین مقایسه میانگین درصد روغن دانه برای سطوح مختلف تعداد بوته نشان داد که تیمارهای ۴۰ و ۷۰ بوته در متر مربع به طور معنی داری درصد روغن دانه بیشتری نسبت به تیمارهای ۱۰۰ و ۱۳۰ بوته در متر مربع داشتند. بر اساس نتایج حاصل جهت تولید عملکرد دانه و درصد روغن بیشتر در گلرنگ فاصله ردیف کمتر (۱۵ سانتی متر) و تراکم بوته متوسط (۷۰ بوته در متر مربع) توصیه می گردد.