یافته علمی کوتاه: مطالعه شیوع عارضه کبد چرب در ماهیان قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) پرورشی در مزارع شهرستان شاهرود، استان سمنان

در مزارع پرورشی ماهیان سردابی، ۵۰ تا ۶۰ درصد هزینه های جاری برای تامین غذا است. چربی بالای جیره ممکن است باعث افزایش ذخیره چربی در بدن شود. در بیشتر ماهیان ذخیره کردن چربی محدود بوده و چربی اضافی در جیره می تواند به داخل کبد نفوذ کند و در داخل آن تجمع یابد و باعث ایجاد عارضه کبد چرب گردد. تمام آزاد ماهیان به دژنراسیون لیپوئید کبدی حساس هستند و قزل آلای رنگین کمان از حساسیت بیشتری نسبت به این عارضه برخوردار است. عارضه کبد چرب یک عارضه جدی و حتی کشنده در ماهیان پرورشی می باشد. در این تحقیق برای بررسی وضعیت این عارضه ۲۰۰ عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان پرورشی در دو فصل پاییز (۱۰۰ نمونه) و زمستان (۱۰۰ نمونه) از ۲۰ مزرعه و از هر مزرعه ۱۰ نمونه در شهرستان شاهرود استان سمنان در سال ۱۴۰۰ تهیه شدند. ماهی ها پس از زیست سنجی در سه گروه وزنی ۴۰۰-۳۰۰ گرم، ۵۰۰-۴۰۰ گرم و ۶۰۰-۵۰۰ گرم جمع آوری و در شرایط خنک بلافاصله به آزمایشگاه منتقل شدند. کبدهایی که دچار تغییر رنگ (زردی، سفید شیری و قهوه ای روشن)، تورم و بزرگی، گرد شدن لبه ها و حتی شکنندگی، وجود نقاط خونریزی و پرخونی در سطح بودند بعنوان کبد مشکوک به عارضه کبدچرب درنظر گرفته شدند. بعد از تهیه نمونه بافتی، در کل، پنج نمونه بعنوان مثبت تایید گردیدکه در آن ها تجمع واکوئل چربی، تغییر در سیتوپلاسم و هسته خارج از مرکز سلول های کبدی، بزرگتر بودن سلول های کبدی نسبت به حالت طبیعی و نکروز نیز به صورت بسیار محدود و از نوع انعقادی مشاهده شد. بین بروز و عدم بروز کبد چرب در دو فصل پاییز و زمستان و نیز مزارع مختلف تفاوت معناداری مشاهده نشد.

کلیدواژه ها:

Rainbow trout ، Fatty liver ، Diet ، Inland waters ، قزل آلای رنگین کمان ، کبد چرب ، جیره غذایی ، آب های داخلی