پیامدهای ریختاری و فیزیولوژیک ذرات معلق کوره سیمان بر گونه کنار (Ziziphus spina-chricti L.)

امروزه اطلاعات زیادی در مورد آثار منفی گرد کارخانه های سیمان بر پوشش های گیاهی وجود دارد، اما تاکنون تاثیر این آلودگی ها بر درختان کنار (Ziziphus spina-christi) بررسی نشده است کنار در سطح وسیعی از مناطق نیمهخشک حضور دارد و دارای ارزش اکولوژیکی و دارویی فراوانی است. در این مطالعه، تاثیر ترسیب ذرات معلق کارخانه سیمان بهبهان بر ویژگی های ریختاری و فیزیولوژیکی درختان کنار در فواصل ۵/۰، ۲، ۵ و ۷ کیلومتری شمال غربی کارخانه در یک فصل رویش بررسی شد. نتایج نشان داد که با نزدیک شدن به کارخانه میزان ترسیب ذرات معلق بر برگ درختان کنار افزایش یافت و از مساحت برگ ها کاسته شد، اما وزن خشک آنها تغییری نشان نداد. فراوانی روزنه ها در دو سمت برگ تحت تاثیر ترسیب ذرات معلق کاهش یافت، اما این کاهش در قسمت فوقانی برگ بیشتر از قسمت تحتانی بود. همچنین از محتوای کلروفیل a و کاروتنوئیدهای برگ کاسته شد، اما تغییر معنیداری در محتوای کلروفیل b مشاهده نشد. نرخ برگ زایی درختان کنار نیز تحت تاثیر ذرات معلق قرار نگرفت. اما رشد طولی شاخه های رو به کارخانه از فاصله ۵ کیلومتری کارخانه کاهش یافت. نتایج نشان داد که فعالیت کارخانه سیمان بهبهان با نرخ تولید فعلی (یک میلیون تن سیمان در سال) موجب بروز محدودیت هایی در فتوسنتز و فعالیت مریستم انتهایی ساقه در درختان کنار شده است.

کلیدواژه ها:

برگ ، ذرات معلق ، روزنه ، رویش سالیانه ، کنار