الهیات سلبی در حوزه هستی شناسی صفات الهی در اندیشه علامه طباطبایی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 56

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JITP-53-2_001

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402

چکیده مقاله:

«الهیات سلبی» به­مثابه نظریه­ای مهم در حوزه «زبان دین»، در الهیات یهودی، مسیحی و اسلامی پیروان زیادی دارد و در سه حوزه هستی شناسی، معرفت شناسی و معناشناسی صفات الهی مطرح است و میان آنها پیوند مستحکمی برقرار است. از رهگذر این جستار مشخص می شود که بر پایه یافته های این تحقیق، علامه طباطبایی در برخی رساله­های فلسفی و عرفانی و در مواردی از تفسیر المیزان، با گذر از الهیات ایجابی در حوزه هستی شناسی صفات الهی و با تاثیرپذیری از عرفا به­ویژه سیداحمد کربلایی، الهیات سلبی را در این حوزه پذیرفته، بر این باور است که فیلسوفان بزرگی نظیر فارابی، ابن­سینا و حتی صدرالمتالهین به درک این دیدگاه نرسیده­­اند. به باور علامه طباطبایی، نامتناهی­بودن ذات الهی از یکسو و محدودیت مفهوم بما هو مفهوم از سوی دیگر، توجیه­کننده الهیات سلبی و مانع پذیرش الهیات ایجابی و صدق مفاهیم کمالی بر ذات الهی است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمدعلی اسماعیلی

دانشجوی دکتری رشته فلسفه جامعه المصطفی العالمیه

مهری چنگی اشتیانی

استادیار گروه معارف دانشکده دکتر شریعتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • نهج البلاغه، ۱۴۲۵ق، نسخه صبحی صالح، قم، دار الاسوه ...
  • ابن میمون، موسی (۱۹۷۲م)، دلاله الحائرین، تحقیق یوسف اتای، مکتبه ...
  • ابن­ترکه، صائن الدین (۱۳۶۰) تمهید القواعد، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ ...
  • افلوطین (۱۳۶۶)، دوره آثار فلوطین، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، شرکت ...
  • آشتیانی، سیدجلال­الدین (۱۳۷۸)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، قم، ...
  • پترسون، مایکل و همکاران (۱۳۸۹)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه ...
  • پل تیلیش (۱۳۷۶)، الهیات فرهنگ، ترجمه مراد فرهادپور و فضل­الله ...
  • تفتازانی، سعدالدین، ۱۴۰۹ق، شرح المقاصد، تحقیق عبد الرحمن عمیره، قم، ...
  • تهرانی، سیدمحمدحسین (۱۴۲۴ق)، توحید علمی و عینی، مشهد، نشر علامه ...
  • جان هیک (۱۳۸۱)، فلسفه دین، ترجمه بهزاد سالکی، تهران، انتشارات ...
  • جرجانی، میرسیدشریف (۱۳۲۵ق)، شرح المواقف، الشریف الرضی، افست قم، چاپ ...
  • حلی، حسن بن یوسف، ۱۳۸۲، کشف المراد، تحقیق جعفر سبحانی، ...
  • دن کوهن شرباک (۱۳۸۳)، فلسفه یهودی در قرون وسطی، ترجمه ...
  • دوانی، جلال الدین، ۱۳۸۱، سبع رسائل، رساله اثبات الواجب الجدیده، ...
  • رازی، فخرالدین (۱۴۲۰ق)، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ...
  • سبزواری، ملاهادی، ۱۳۸۴، شرح المنظومه، با تعلیقات علامه حسن زاده ...
  • سعدیا بن یوسف (۱۸۸۰م)، کتاب الامانات و الاعتقادات، بر اساس ...
  • شهرستانی، محمدبن عبدالکریم، ۱۳۶۴، الملل و النحل، قم، نشر الشریف ...
  • شیرازی، قطب الدین، ۱۳۸۳، شرح حکمه الاشراق، تهران، نشر انجمن ...
  • صدرالمتالهین، محمد (۱۹۸۱م)، الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث ...
  • ، ۱۳۷۸، المظاهر الالهیه، تحقیق سید محمد خامنه­ای، تهران، بنیاد ...
  • ، ۱۳۸۷، المبدء و المعاد، تحقیق سید جلال الدین آشتیانی، ...
  • ، ۱۳۸۳، شرح اصول الکافی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات ...
  • صدوق، محمدبن علی (۱۳۹۸ق)، التوحید، قم، موسسه النشر الاسلامی، چاپ ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین (۱۴۲۳ق)، بدایه الحکمه، تحقیق عباس علی سبزواری، قم، ...
  • (۱۳۸۵)، نهایه الحکمه، با تصحیح و تعلیقات استاد فیاضی، موسسه ...
  • (۱۴۱۱ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، موسسه الاعلمی، بیروت، چاپ اول ...
  • (۱۴۲۸ق)، الانسان و العقیده (مجموعه رسائل توحیدی)، قم، باقیات، چاپ ...
  • (۲۰۰۷م) مجموعه رسائل العلامه الطباطبایی، تحقیق صباح الربیعی، قم، فدک، ...
  • عبدالجبار، ابوالحسن، ۱۴۲۲ق، شرح الاصول الخمسه، بیروت، دار احیاء التراث ...
  • قاضی سعید قمی، محمد بن محمد (۱۳۸۶)، شرح توحید الصدوق، ...
  • قونوی، صدرالدین (۱۳۷۱)، النصوص، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول ...
  • کاپلستون، فردریک (۱۳۷۵ش) تاریخ فلسفه غرب، ترجمه سیدجلال­الدین مجتبوی، تهران، ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب (۱۴۰۷ق)، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۸ق)، مرآه العقول، دارالکتب الاسلامیه، تهران، چاپ اول ...
  • مفید، محمد بن محمد، ۱۴۱۳ق، اوائل المقالات فی المذاهب والمختارات، ...
  • ولفسن، هری اوسترین (۱۳۸۷)، بازتاب­های کلام اسلامی در فلسفه یهودی، ...
  • نمایش کامل مراجع