بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر گسترش تجارت الکترونیک B۲B: مورد مطالعه شرکای عمده تجاری ایران با رویکرد رگرسیون حد آستانه

هدف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر گسترش تجارت الکترونیک B۲B (تجارت الکترونیک بنگاه به بنگاه) در ایران و کشورهای شریک تجاری ایران طی دوره ی زمانی ۱۳۹۵-۱۳۹۰ با استفاده از رویکرد پنل آستانه می باشد. متغیرهای تحقیق شامل سطح گسترش تجارت الکترونیکی، فشار تحمیلی ناشی از وابستگی به صادرات، فشار هنجاری ناشی از روابط منسجم تجاری جهانی، فشار تقلیدی ناشی از رقابت خارجی، دانش مشترک جهانی، دسترسی به اینترنت و شاخص توسعه انسانی می باشد. طبق نتایج، در کشورهایی که شاخص توسعه انسانی پایین است این شاخص اثر منفی بر توسعه تجارت الکترونیک B۲B می گذارد که میتواند تحت تاثیر آماده نبودن زیرساخت ها باشد و این رابطه برای کشورهایی با سطح توسعه انسانی بالا معکوس است. براساس آستانه تعریف شده در این مقاله میانگین در کشورهایی که شاخص توسعه انسانی پایین تری دارند شاخص توسعه انسانی در این کشورها موجب کاهش سطح تجارت الکترونیک B۲B می شود اما در کشورهایی که HDI در آنها بالاتر از میزان آستانه است، اثر معنی داری نداشته است. رژیم شاخص توسعه انسانی تا سطح آستانه ای با ضریب ۶۶۷/۳- روی تجارت الکترونیک B۲B تاثیر منفی گذاشته و شاخص توسعه انسانی تجارت الکترونیک را کاهش داده است. هند و پاکستان و تاجیکستان کمتر از مقدار آستانه یعنی ۶۵۳/۰ هستند و بقیه کشورهای مورد مطالعه در این پژوهش بیشتر از مقدار آستانه هستند. آزمون اثر آستانه ای انجام شده، هم بر اساس فاصله اطمینان ۹۵% مقدار عددی آستانه ای بین بیشترین و کمترین مقدار قرار می گیرد و هم بر اساس مقدار بحرانی، و سطح معنی داری فرضیه H۰ مبنی بر اینکه اثر آستانه ای وجود ندارد، رد می شود و فرضیه H۱ وجود حداقل یک آستانه، رد نمی گردد. :JEL طبقه بندی . F۴۲, C۱۶, O۲۴

کلیدواژه ها:

تجارت الکترونیک ، تجارت الکترونیک B۲B ، رگرسیون حد آستانه ، شاخص توسعه انسانی ، شرکای تجاری ایران